Wałbrzych: Ratusz dawny i nowy, jego zegar i wieża [ZDJĘCIA i KALENDARIUM]

Na poddaszu znajdziemy też dwa mechanizmy zegara z wieży ratuszowej. Pierwszy z nich to mechanizm zabytkowy, wciąż działający. Jeszcze kilka lat temu zegar Ratusza był cyklicznie nakręcany przez lokalnego mistrza zegarmistrza, który wdrapywał się przynajmniej raz w tygodniu na strych i dbał o mechanizm zegara.




Niestety wałbrzyscy zegarmistrzowie weszli w sędziwy wiek i cykliczne wycieczki na wieżę stały się dla nich kłopotliwe. Wówczas wymieniono mechanizm zegara, a ten zabytkowy mechaniczny pozostawiono na strychu.  



W pomieszczeniu przy zegarze znajdują się też ciężarki starego mechanizmu i tajemnicza skrzynia z piaskiem. Nie jest to bynajmniej środek gaśniczy, ale miejsce, do którego wpadały ciężarki zegara osuwające się podczas naturalnego cyklu działania mechanizmu. Piach tłumił uderzenie upadającego ciężaru, wcześniej - przed pojawieniem się skrzyni - zapewne nie raz przestraszyły pracowników Ratusza spadając na drewnianą podłogę.




Środkowa wieżyczka

Po wąskich drewnianych schodkach można wejść na środkową wieżyczkę i rozejrzeć się z niej po Placu Magistrackim. Na schodkach zmieści się tylko jedna osoba. Odwiedzający wieżyczkę nawet w upalny dzień ma szansę na przyjemny chłodek, na zewnątrz jest spory przewiew. Widoki zaś dość ograniczone.



Niestety, dla dobra zabytkowego budynku okienka wieżyczki zabezpieczono siatką uniemożliwiającą wchodzenie do wnętrza wszędobylskich gołębi. Jest zatem czysto i schludnie, ale zdjęcia przez siatkę są... sami zobaczcie.    

 

12 maja 1731 - wkopanie kamienia węgielnego pod budowę barokowego Ratusza w centralnym punkcie wałbrzyskiego Rynku. Inicjatorem tego przedsięwzięcia był Hans Abrahamm von Czettritz.

9 listopada 1731 - zakończenie budowy pierwszego Ratusza. Taka szybka budowa była możliwa m.in. dzięki pożyczce 800 talarów od mnichów z klasztoru w Krzeszowie. Wybudowano gmach dwukondygnacyjny, na planie prostokąta, wykonany z muru pruskiego, z jego mansarowego dachu wystawała wieża na podstawie kwadratowej. Wieżę zwieńczał hełm z pozłacaną kulą oraz chorągiewką. Barokowy Ratusz miał też na wieży zegar.



Co ciekawe, na wyższych kondygnacjach Ratusza znajdowały się m.in. pomieszczenia mieszkalne oraz sala służąca jako ceremonialna, a na parterze była m.in. gospoda, zaś w dostawionych niezbyt estetycznych drewnianych podcieniach handlowali kupcy. Poza sprawami urzędowymi można tu też było złożyć zawiadomienie doniesienie do straży miejskiej mającej tu siedzibę, skorzystać z wzorcowej miejskiej wagi, w XVIII wieku odprawiano w nim też ewangelickie msze. Budynek kilkakrotnie remontowano, głównie naprawiano wieżę. 

24 sierpnia 1854 decyzją urzędu miejskiego zdecydowano się wyburzyć stary umiejscowiony na Rynku barokowy Ratusz. Stary Ratusz był za mały dla rozwijającego się Wałbrzycha i z uwagi na ciasną zabudowę Rynku nie była możliwa jego rozbudowa.

1855 - 1857 - Stary Ratusz pełni rolę miejskiego sądu. W nim znajdował się też areszt śledczy, a prawdopodobnie między Ratuszem a Kamienicą pod Kotwicą stał pręgierz miejski. Wyroki śmierci wykonywano prawdopodobnie na Szubienicznym Wzgórzu - dzisiejszy Park Sobieskiego. 



1 kwietnia 1857 - prawdopodobna data rozpoczęcia wyburzenia starego Ratusza. Zastanawiano się nad częściową rozbiórką Ratusza i pozostawieniem jego wieży a także przeznaczenie jej piwnic na cele handlowe. Taki scenariusz przeforsowano np. w Krakowie. Ostatecznie zburzono całość wałbrzyskiego Ratusza, na jego miejscu dziś mamy fontannę. Zegar z Ratusza przekazano do Ząbkowic Śląskich, które odbudowywały się z pożaru (kwiecień 1578), był to dość kłopotliwy dar, bo zegar ten często się psuł. Prawdopodobnie również stan wieży nie kwalifikował jej do pozostawienia na Rynku.

1857 - 1858 - prowadzono budowę nowej siedziby władz miejskich. Neogotycki budynek ratusza zaprojektował i wykonał królewski budowniczy Hermann Friedrich Wäsemann z Wrocławia znany m.in. z projektu Czerwonego Ratusza w Berlinie. Nowy Ratusz to budowla na planie podkowy, posiada dwa boczne skrzydła i trzy kondygnacje. Budynek jest nakryty dachami dwuspadowymi, starszą część gmachu zamykają dwie ośmiokątne wieżyczki na końcach fasady. Budynek ma neogotyckie szczyty i neobarokowe wnętrza, w tym zachowaną okazałą klatkę schodową z kamiennymi balustradami. W środkowym szczycie elewacji frontowej umieszczony jest zegar, pod nim widoczne są płaskorzeźby przedstawiające trzy tarcze z herbami Wałbrzycha w różnych okresach historycznych.

1902 - 1903 - przeprowadzono rozbudowę budynku Ratusza o dwa boczne skrzydła wzniesione według projektu wrocławskiego architekta Karla Grossera.



3 lipca 1903 roku na zakończenie remontu wałbrzyskiego Ratusza robotnicy postanowili uczcić koniec prac butelką żytniówki. A opisując to w liście ukrytym pod ratuszową wieżyczką zapisali się na kartach lokalnej historii. List w butelce po piwie znaleziono po 110 latach podczas termomodernizacji Ratusza w więźbie dachowej.
https://walbrzych.dlawas.info/historia/walbrzych-rocznica-remontu-ratusza-list-i-tajemnicza-butelka/cid,21307,a



28 maja 1945 - Pełnomocnik Rządu RP na miasto Wałbrzych (obwód nr 27) Eugeniusz Szewczyk przejął formalnie administracyjną władzę nad Wałbrzychem z rąk radzieckiego komendanta wojennego majora Pachomowa (tablica w Ratuszu). O godzinie 10:00 miasto zostało przyznane Polsce. Eugeniusz Szewczyk został pierwszym prezydentem Wałbrzycha.



1975-1976 - Ratusz remontowany.

25 maja 1977 - decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia Ratusz został wpisany do rejestru zabytków.

1999 - każdego dnia rozlega się stąd hejnał Wałbrzycha, a od 2019 roku również Mazurek Dąbrowskiego i Oda do radości.

2007 - obiekt obiekt przystosowano do potrzeb niepełnosprawnych. Do skrzydła Ratusza od strony ul. Sienkiewicza dobudowano szyb windy.

2013 - termomodernizacja wałbrzyskiego Ratusza i znalezienie ukrytej na strychu butelki z listem z 1903 roku.  



7 września 2014 – otwarto po remoncie Plac Magistracki. Uroczyście wkopano również specjalną Kapsułę Czasu.

3 lutego 2016 - do Ratusza przyniesiono... starą wazę pełną zabytkowych monet - praskich groszy. Zostały one znalezione w okolicach Wałbrzycha. To 1385 monet z XIII-XV wieku.
https://walbrzych.dlawas.info/historia/skarb-praskich-groszy-z-walbrzycha-wroci-do-miasta-foto/cid,10019,a

27 maja 2016 - Jan Kanty Pawluśkiewicz odwiedził Wałbrzych. Dzięki Galerii Sztuki BWA wałbrzyszanie mogli podziwiać po zmroku na frontonie miejskiego Ratusza widowiskowy pokaz multimedialny 3D obrazów Pawluśkiewicza z cyklu "Ściany". https://walbrzych.dlawas.info/rozrywka/pawluskiewicz-w-walbrzychu-widowisko-na-ratuszu-zdjecia-film/cid,7834,a 



16 marca 2018 roku w Ratuszu Wałbrzychu wznowił w swoją działalność punkt przyjęć Rzecznika Praw Obywatelskich.
https://walbrzych.dlawas.info/wiadomosci/punkt-rzecznika-praw-obywatelskich-w-walbrzychu-dziala-foto/cid,15579,a

4 kwietnia 2019 roku w wałbrzyskim Ratuszu odbyło się uroczyste podpisanie umowy z wykonawcą prac budowlanych budowy obwodnicy miasta Wałbrzycha w ciągu drogi krajowej nr 35.
https://walbrzych.dlawas.info/wiadomosci/walbrzych-umowa-na-budowe-obwodnicy-podpisana-zdjecia/cid,20262,a

10 października 2019 - wałbrzyski Ratusz dołączył do elitarnego grona gmachów porośniętych pnączami.
https://walbrzych.dlawas.info/wiadomosci/walbrzych-ratusz-porosniety-pnaczami-tak-i-to-wkrotce-foto/cid,22425,a

75 lat Biblioteki pod Atlantami: Skąd 14 legendarnych książek?
Maria Katarzyna: poznajcie kobietę, która stworzyła Wałbrzych
Wałbrzych: Aleja Wyzwolenia - długa historia i tajemnice [FOTO]
Zobaczcie Wałbrzych, jaki mało kto dotąd widział - stare mapy (FOTO)
Wałbrzych: Wedle legendy w Rynku miał działać klasztor. Gdzie?


Czytaj też:
KOŚCIÓŁ APOKALIPSY I WAŁBRZYSCY ŚWIĘCI
WILKI LUDOJADY, BEZCENNE OBRAZY I NAJSTARSZE WYKOPALISKA

Inne zamki, legendy i ciekawostki:
WAŁBRZYSKA LEGENDA NOCY ŚWIĘTOJAŃSKIEJ I TAJEMNICA GÓRY MIŁOSZ
DIABOLICZNE KOBIETY TERRORYZOWAŁY ŻYWYCH I NIE CHCIAŁY UMRZEĆ
SZUKALI LEGENDARNEJ PONIEMIECKIEJ ARMATY. CO ZNALEŹLI [FOTO]
ROGOWIEC - NAJWYŻEJ POŁOŻONY ZAMEK W POLSCE
ZAMEK CISY: ZIMOWY SPACER I COŚ DLA ODWAŻNYCH (FOTO)
NASZE MIŁOSNE LEGENDY: PIORUN, PIERŚCIEŃ I NAJBRZYDSZA NA ŚWIECIE
ZAMEK GRODNO - 700 LAT HISTORII I TAJEMNIC

PIERWSZA REKONSTRUKCJA HISTORYCZNA W STARYM KSIĄŻU
JAK ANNA Z LANGWALTERSDORFU ZJADŁA OJCA - PISALI AMERYKANIE (FOTO)
NIEDŹWIADKI MAJĄ SWOJEGO DUCHA
CHEŁMIEC - SIEDZIBA WIEDŹMY TOBMETZEN (FOTO)

DLACZEGO ZIEMIA W STRUDZE JEST CZERWONA?
ZAMEK CHOJNIK - RUINY INSPIROWAŁY WIESZCZY
JEDLINA ZDRÓJ: NIE BYŁOBY JEJ GDYBY...

KSIĘŻNA DAISY: CAŁA PRAWDA O SŁYNNYCH PERŁACH
ZŁOTO WROCŁAWIA - DŁUGA HISTORIA SZALEŃSTWA
GŁAZ ZWANY BIAŁYM KAMIENIEM I JEGO HISTORIA PEŁNA ZAGADEK
WIKINGOWIE W KARKONOSZACH, CZYLI LEGENDA O DOLINIE SIEDMIU DOMÓW
ZAMEK KSIĄŻ I JEGO LEGENDARNE KOTY
ZAMEK KSIĄŻ I JEGO TRZY AUTENTYCZNE DUCHY. I ZAGADKA...

ZAMEK NOWY DWÓR: OSTRZEŻENIE DLA POSZUKIWACZY SKARBÓW (ZDJĘCIA)
ZAWZIĘTY UPIÓR Z REIMSWALDAU (DZIŚ RYBNICA LEŚNA)
U NAS MORDERCZE SPOJRZENIE BAZYLISZKA

TAJEMNICZE ZWIERZĘ. WIDZIAŁEŚ JE?
UFO NAD WAŁBRZYCHEM? TAJEMNICZE ŚWIATŁA W REGIONIE [FILM]
TAJEMNICZE ZNAKI W PARKU KSIĄŻAŃSKIM


oprac. Elżbieta Węgrzyn,
fot. Elżbieta Węgrzyn,
fot. Magdalena Sakowska - mapa Friedricha Bernharda Wernera
przedstawienia historyczne Ratusza przed rozbudową i dawnego Ratusza https://polska-org.pl/

Napisz komentarz

Komentujesz jako: Gość Facebook Zaloguj

---

Jak chcesz się przedstawić?