Artefakty z Lisiej Sztolni, Thoreza i tajemnice magazynów [FOTO]

Na przełomie kwietnia i maja wałbrzyskie atrakcje turystyczne ponownie otwierają się na odwiedzających i budzą się z uśpienia, ale okresu społecznej kwarantanny z pewnością nie przespała Stara Kopalnia.

Centrum Nauki i Sztuki zaprasza w nowym reżimie sanitarnym - Ruszyła Stara Kopalnia, rusza Muzeum Porcelany [FOTO] - wzbogacona o nowe elementy ekspozycji. To m.in. nowe tablice edukacyjne, różnorodne odnowione dawne wyposażenie górników pracujących na KWK Thorez / Julia z figurami gwarków przy pracy. Wśród nowych prezentowanych artefaktów znajdzie się też rarytas służący niegdyś górnikom fedrującym w Lisiej Sztolni.

- W ostatnich tygodniach, korzystając z przerwy w ruchu turystycznym, udało nam się poszerzyć naszą ekspozycję, dokonać też zmian, dzięki którym staje się ona bardziej przejrzysta - wyjaśnia Andrzej Partyka, były ratownik górniczy oraz ślusarz dołowy, a dziś doświadczony przewodnik po Starej Kopalni.



Najwięcej zmian w części nadziemnej 4,5-hektarowego kompleksu można odnotować w budynku Łaźni Łańcuszkowej i Lampowni, która niedawno zaprosiła turystów do podziwiania makiety najbardziej oczekiwanego przez turystów poszerzenia trasy o unikatową sztolnię spławną - Wałbrzych: Lisia Sztolnia w miniaturze czeka na turystów [FOTO]. Nieopodal makiety z dbałością o szczegóły zrekonstruowano istotny element każdego zakładu wydobywczego.

- Mamy tutaj oryginalną dyspozytornię kopalni Thorez, czyli jej "mózg", miejsce gdzie dwóch doświadczonych inżynierów kierowało ruchem kopalni. To cały system monitorujący i zbierający informacje z czujników z dołu. Wcześniej prezentowano jedynie fragment tej całości - wskazuje nasz rozmówca. Dyspozytornie z lat 70. i 80. odtworzono i wzbogacono o oryginalne fotele z tamtego okresu, telefony, a nawet... wypełnioną niedopałkami popielniczkę, czy szklankę z herbatą, takie szklanki w tamtych czasach stały w wałbrzyskich kredensach. Napój stygnie, czeka aż inżynier wróci i wypije resztę...   



Mundur, kufel i dyby

W sąsiedztwie byłej łaźni są też nowe gabloty z usystematyzowanym wedle zaawansowania technicznego sprzętem wyposażenia górników, a także dziesiątki ciekawostek - smaczków z górniczego życia.

I niespodzianka z Lisiej Sztolni

Trasa podziemna wcześniej odrobinę pusta, teraz ponownie zaczyna przypominać chodnik kopalniany. Wrócił tu m.in. oryginalny telefon szybowy z własnych zasobów, sygnalizator, a także cały rząd szaf i gablot z górniczym sprzętem. Teraz istotę pracy gwarków zrozumieją bez problemu ci, którzy z górnictwem stykają się po raz pierwszy. - Mamy tu wyeksponowane podstawowe narzędzia górnicze od siekiery, przez kilofy, rukcugi, różnorakie wiertarki udarowe do kamienia, wiertła, podciągarki, młoty pneumatyczne czy sercówy, a także zabytkowe oskardy, czy narzędzia ślusarskie - wszystko to nowe elementy na ekspozycji przybliżające historię tego miejsca. To jest sprzęt, który tutaj pracował - wylicza Andrzej Partyka.
Za szpalerem szaf na wózku narzędziowym wyeksponowany będzie m.in. fragment obudowy, blachy, rury, a także pompa, która po kolejnej konserwacji trafi na platformę. Do chodnika wtaszczono też kilkanaście małych wozów z lokomotywą służących niegdyś do przewozu kamienia - będą służyć prezentacji ewolucji podziemnego transportu. Docelowo będzie tu też wóz konny z figurą górniczego konia.



Po drodze mijamy nowe tablice informacyjne, które trafiły tu w ostatnich miesiącach. Służą prezentacji informacji m.in. o wałbrzyskich szybach wydobywczych i wentylacyjnych, a także zagrożeniach wyrzutowych. Tablice uzupełnia oryginalny sprzęt służący do wiercenia otworów badawczych.   



Uwaga, strzałowy odpala!

Trasa podziemna zyskała też kilku nowych mieszkańców. Jako pierwszy jakiś czas temu trafił tu Jaś, ten legendarny chłopiec, który miał odkryć nieznane wcześniej walory czarnego złota. W ubiegłym roku na Dzień Dziecka figurze Jasia zaczął towarzyszyć lis. Jego ceramiczny pyszczek naturalnej wielkości widać z zaimprowizowanej nory. Rudy przypomina o lisim rodowodzie wzgórza, na którym wybudowano Julię oraz Sobótkę. Ta nietypowa para ilustrująca (pre)historię górnictwa zostanie przeniesiona, a lis zyska "prawdziwą" jaskinię. Nowe postacie w chodniku kopalni to figury dorosłych górników ukazujące najważniejsze prace wykonywane pod ziemią. - Mamy tu stanowisko wykonywania otworów strzałowych z górnikiem strzałowym i przodkiem załadowanym materiałem, a także skrzynię, linię strzałową i zapalarkę. Całość będzie robić wrażenie, jak uda się zamontować lampę i głośnik imitujące błysk oraz hałas momentu wybuchu - zaznacza Partyka. Kolejne stanowiska pracy górniczych specjalistów są równie starannie otworzone i zaopatrzone.




Praca wre jak przed laty

Mamy więc mierniczego z teodolitem i pomocnikiem wspierającym jego wysiłek w kierowaniu dalszego wydobycia. Jest też wiertacz z 27-kg wiertarką udarową... podwieszoną do sufitu. A na koniec rębacz i ładowacz przy fragmencie ściany wydobywczej.
-  Sześć figur mamy już gotowych, w planie jest jeszcze powstanie wozaka prowadzącego konia ciągnącego drewniany wóz z węglem. Miniatury tych ostatnich figur już powstały, teraz pozostało jeszcze wykonać je w materiale i naturalnej wielkości - dodaje nasz rozmówca. Wszystkie figury naturalnej wielkości wykonano ze styroduru i powstały dzięki wspólnej pracy pracowników części muzealnej ze specjalistami z Centrum Ceramiki Unikatowej.