Zamek Książ: odremontowany Dom Kawalerów i browar na wystawie (FOTO)

Odnowiony wita turystów

Już od 1 maja 'Książ sercem Europy' to hasło XXXIV Festiwalu Kwiatów i Sztuki (FOTO, CENNIK), a przed tym wydarzeniem liczący ponad 300 lat Dom Kawalerów w Zamku Książ doczekał się kompleksowego remontu elewacji. Budynek znany bardziej jako oficyna południowa mieści dziś hotel i restaurację. W ramach remontu wymieniona została stolarka okienna oraz odtworzone historyczne, przeszklone drzwi wejściowe z przodu budynku. Na powrót można podziwiać także barokowe rzeźby atlantów, które wyeksponowano przy tylnym wyjściu z restauracji.



Budynek powstał na początku XVIII wieku podczas barokowej przebudowy zamku zainicjowanej przez hrabiego Konrada Ernesta Maksymiliana von Hochberga (1682-1742) , jako tzw. „dom kawalerów”. Mieli w nim zamieszkiwać oczekujący na schedę lub z wyboru nieżonaci członkowie rodziny hrabiowskiej. W odróżnieniu od Oficyny Północnej w której do 1910 roku znajdowały się stajnie, a następnie mieszkania dla służby, Oficyna Południowa miała o wiele ściślejsze powiązania z zamkiem i jego mieszkańcami.



Na planach zamkowym z XIX i początku XX wieku figuruje ona jako muzeum zamkowe (Museumsgebäude). Było to małe muzeum rodzinne przeznaczone tylko dla domowników i dostojnych gości odwiedzających rodzinę książęcą. Zorganizowano je w największym pomieszczeniu budynku – sieni, w której dziś znajduje się Restauracja Książęca. Tylne wyjście z budynku udekorowano po obu stronach barokowymi rzeźbami Atlantów trzymających tarcze, które do 1910 roku zdobiły nieistniejący dziś taras nad Salą Maksymiliana.



W budynku znajdowały się pierwotnie dwa duże apartamenty, w których z oryginalnego wystroju przetrwały do dziś oryginalne kominki. Mieszkanie w części wschodniej (dzisiejszy apartament prezydencki) zajmował na początku XX wieku „Hausmarschall des Fürsten von Pless auf Schloss Fürstenstein” czyli ochmistrz książęcego dworu. Za czasów księcia Jana Henryka XV (1861-1938) funkcję tę pełnił pochodzący z austro-węgierskich wówczas Czech, drobny szlachcic Rudolf von der Hagen. W Książu mieszkał z żoną i synem. Po spowodowanym kryzysem finansowym rozwiązaniu dworu w 1928 roku, książęca rodzina Hochberg von Pless zdecydowała się udostępnić Książ dla turystów. Książę Jan Henryk XV (zm. 1938) wraz z druga żoną Clothilde (1898-1978) opuścili zamek i z powodów oszczędnościowych przenieśli się do „domu kawalerów”.



W apartamencie po stronie zachodniej budynku przyszli na świat ostatni Hochbergowie urodzeni w Książu, hrabianka Beatrice (1929-2021) oraz hrabia Konrad Josef (1930-1934). W oficynie mieli swoje mieszkania także dziedzic, książę Jan Henryk XVII (1900-1984) z żoną Katarzyną (1896-1994) oraz najmłodszy syn Jana Henryka XV, hrabia Bolko (1910-1936). Jednak najsłynniejszą przedstawicielka rodziny Hochbergów, która przez pięć lat mieszkała w pokojach z widokiem na zamek była pierwsza żona Jana Henryka XV, legendarna księżna Daisy von Pless (1873-1943). W październiku 1940 roku schorowana arystokratka była ostatnią przedstawicielką rodziny Hochbergów, która po 430 latach opuszczała Książ i tym samym zamknęła finalny rozdział dziejów tego rodu w najważniejszej rezydencji Dolnego Śląska.



Po wojnie „dom kawalerów” podobnie jak Zamek popadał w ruinę. W latach 60-tych ubiegłego stulecia funkcjonował przez jakiś czas jako ośrodek kolonijny dla dzieci i młodzieży. Pomieszczenia po stronię zachodniej zajęła pod koniec lat 60-tych Polska Akademia Nauk, której przedstawiciele użytkują je do dziś. W dawnym mieszkaniu księżnej Daisy do dziś mieszka emerytowana pracownica PAN, od 2023 roku zasłużona dla miasta Wałbrzycha, Dorota Stempowska, z domu Wawrzyczek (ur.w 1935 w Książu), której całe życie jest nierozerwalnie związane z Książem. Córka trenera koni wierzchowych w Stadninie Księcia von Pless jest bowiem ostatnią osobą w Wałbrzychu która znała osobiście i pamięta księżna Daisy. Jej przodkowie mieszkali na ternie Książa i pracowali dla Hochbergów od początku XIX wieku.
Po utworzeniu spółki Zamek Książ budynki dawnych oficyn, w tym „domu kawalerów” zaadaptowano na klimatyczny, Hotel „Książ”. W najpiękniejszym, luksusowym Apartamencie Prezydenckim w grudniu 2019 roku spędziła swoją noc poślubną hrabianka Carolin Alexandra von Hochberg (ur.1986) z linii na Roztoce. Jej ślub z Jasperem Schulzem był pierwszym po prawie stu latach mariażem członka rodziny Hochbergów, który dokonał się w Książu.




Książę i jego piwo

Markę Książęce znają zapewne wszyscy Polacy, ale nie wszyscy wiedzą, że wizerunek twórcy potężnego browaru, Jana Henryka XI, znajduje się na etykiecie piwa. Tymczasem za nami uroczyste otwarcie wystawy prezentującej tradycje browarnicze Hochbergów. Nowa przestrzeń jest od 27 kwietnia czynna dla turystów i odwiedzą ją w ramach biletu na zwiedzanie zamku - jest stałym elementem trasy dziennego zwiedzania z zestawem audioguide (tuż przed wyjściem na zamkowe tarasy).



Wystawa opisująca tradycje browarnicze Hochbergów i historię ich słynnego browaru w Tychach prezentowana jest w historycznej piwnicy na piwo, pamiętającej jeszcze czasy piastowskie na Książu, co potwierdziły badania profesor Chorowskiej i studentów Politechniki Wrocławskiej.

Kompania Piwowarska od 2017 r. jest częścią Asahi Europe & International, należącej do japońskiej Grupy Asahi – silnej marki na globalnym rynku piwa, wyrobów spirytusowych i żywności.
Pierwsze rozmowy z Asahi Beer (Kompanią Piwowarską) odbyły się już w 2018 roku, jednak pandemia opóźniła realizację projektu

Browar w Tychach stanowił niegdyś dumę Księstwa Pszczyńskiego, a z samą Pszczyną łączy Wałbrzych nie tylko wspólna historia, ale od 2014 roku także umowa o miastach partnerskich. Zamek Książ – starożytne gniazdo rodowe Hochbergów jest wiec idealnym miejscem na tego typu ekspozycję.


Zobacz też:
Zamek Książ: żeby zadbać o zabytki i przyrodę parku (FOTO)
Zamek Książ: ten antyk na pewno był często użytkowany (FOTO)
Zamek Książ: coś dla miłośników tarasów i kwiatów (FOTO, CENNIK)

Zamek Książ: miliony na staw, toalety, taras i centrum dla turystów

Zamek Książ: szef królewskich ogrodów i ścieżka wśród rododendronów (ARCHIWALNE ZDJĘCIA)
Zamek Książ: odnowiona perełka architektury do podziwiania (FOTO)