Zamek Książ poszukuje zaginionego... choleryka (FOTO)

O jego dziejach pisaliśmy kilka lat temu: Zamek Książ: jaką opowieść snują podświetlone rzeźby? (FOTO). - Bardzo się ucieszyliśmy, kiedy podczas przeglądania starych zdjęć zamkowego kucharza i fotografa Louisa Hardouina w domu jego wnuczki Jean Wessel odkryliśmy fotografię dziedzińca, na której widać choleryka. Do tego czasu nikt nie wiedział, jak on wyglądał – mówił nam wtedy badacz dziejów zamku Mateusz Mykytyszyn.



Choleryk, jedna z czterech rzeźb z Dziedzińca Honorowego symbolizujących temperamenty, miał w rękach miecz i tarczę, a u stóp prawdopodobnie płomienie, jak Pluton. Na głowie natomiast miał mocno zmierzwioną fryzurę, a na biodrach przepaskę. Wydawało się, że być może jego bojowy wygląd nie spodobał się czerwonoarmistom, którzy stacjonowali w Książu, albo padł ofiarą szabrowników w pierwszych latach po wojnie (Zamek Książ: trzy dekady wielkiego szabru (FOTO)) - jednak niedawno w historii zaginionej rzeźby nastąpił spory zwrot.



Do zbiorów Działu Muzealno-Edukacyjnego Zamku Książ w Wałbrzychu trafiła niewielka fotografia. Nie jest najlepszej jakości, ale ma dla nas dużą wartość historyczną. Utrwalono na niej zaginioną rzeźbę choleryka, która w przeszłości stała na postumencie przy fasadzie zamku. Ostatnie wiarygodne informacje na temat rzeźby pochodziły dotychczas sprzed wybuchu II wojny światowej. Później spekulowano, że po wkroczeniu do Książa niemieckiej, paramilitarnej Organizacji Todt została zdemontowana i wywieziona w nieznane miejsce lub zniszczono ją. Nie brakowało także zwolenników teorii, że choleryk nie zniknął w czasie wojny za sprawą Niemców, tylko po jej zakończeniu. Mieli się do tego przyczynić żołnierze radzieccy lub szabrownicy, którzy opanowali zamek po tym, jak w połowie 1946 r. opuścili go czerwonoarmiści - czytamy na profilu społecznościowym zamku.



Tymczasem, jak komentują pracownicy Książa, ujawniona fotografia obala obie teorie i rzuca nowe światło na losy rzeźby. Zdjęcie wykonano w 1972 r. i choleryk stał wówczas jeszcze na postumencie. Pozbawiony był jedynie miecza, który pierwotnie dzierżył w prawej dłoni. O tym, że choleryk był wówczas w Książu, świadczy także ujawniony niedawno przez Telewizję Polską materiał filmowy, poświęcony rozpoczętej w 1972 r. odbudowie zamku ze zniszczeń wojennych i powojennych. Tak wyglądał dziedziniec w czasach, gdy choleryk wciąż tam rezydował (zdjęcie Louisa Hardouina):



- Jeśli ktoś z Państwa posiada jakąkolwiek wiedzę o dalszych losach rzeźby choleryka i być może wie, gdzie znajduje się on obecnie w całości lub w elementach, prosimy o kontakt w tej sprawie z Działem Muzealno-Edukacyjnym Zamku Książ w Wałbrzychu pod adresem: szalkowski@ksiaz.walbrzych.pl. Chcemy, by rzeźba choleryka lub jej wierna kopia ponownie zostały ustawione na pustym postumencie. Dlatego będziemy wdzięczni za przesyłanie informacji na interesujący nas temat - apelują pracownicy zamku. Bardzo byśmy się ucieszyli, gdyby choleryk powrócił na swoje miejsce przy zamkowym narożniku.



Już pojawiają się spekulacje, co mogło się stać z rzeźbą. - Miałem zaszczyt pracować w Zamku Książ w charakterze ochrony ponad 12 lat. Jego historia zafascynowała mnie bardzo do dziś. Wiele rozmawiałem z różnymi osobami mającymi dużą wiedzę. Prawdopodobnie ta rzeźba została wrzucona z wieloma meblami oryginalnymi do Wielkiego Otworu na dziedzińcu honorowym zasypanym około 1966 roku - napisał jeden z internautów. Słynna dziura w dziedzińcu została utrwalona na jednym ze zdjęć z archiwum mieszkanki zamku Doris Stempowskiej.



Zaginiony choleryk – symbol ognia, był jedną z czterech męskich figur uosabiających temperamenty, które zdobią Dziedziniec Honorowy. Wciąż można podziwiać ustawione tam na postumentach rzeźby flegmatyka, melancholika i sangwinika. Ażurowa balustrada Dziedzińca Honorowego zamku Książ to dzieło świdnickiego mistrza murarskiego Felixa Hammerschmidta. Natomiast autorem zdobiącego ją zespołu rzeźb jest Johann Gregor Schenck.