Chełmiec wieża widokowa: rusza remont - co się zmieni? (FOTO)

Co nowego na górze?

Przypominamy, że w piątek 15 maja został wyłoniony wykonawca planowanego remontu wieży widokowej. Będzie nim Kaer Group Krzysztof Radziwon z Kościerzyna, który zobowiązał się wykonać go za 85 485 zł brutto. O przygotowaniach do renowacji pisaliśmy: SZCZAWNO-ZDRÓJ: CHEŁMIEC - WIEŻA DO REMONTU I DLA TURYSTÓW (FOTO). Prace potrwają około miesiąca lub dwóch i będą dość skomplikowane, obejmą trzy dachy, dwie ściany, schody zewnętrzne i wyłaz na wieżę. Zniknie lasek, który porósł ją w międzyczasie.

- Prace mają ruszyć, jak tylko pogoda na to pozwoli. Ściany czeka uzupełnienie ubytków, pojawią się czapy betonowe, żeby woda się nie wlewała. Wyremontowane zostaną schody wejściowe i na wieżę, w sumie około 100 stopni, a także dwa dachy nad pokojami i jeden na wieży. W ładne weekendy mamy na szczycie około tysiąca osób, z czego jedna czwarta to turyści, między innymi z Warszawy, Poznania, Górnego Śląska, Wrocławia i innych regionów, zdarzają się Czesi, Niemcy, Ukraińcy, a pozostali to miejscowi biesiadnicy. Raz w tygodniu odbierane są śmieci, na ogół od 12 do 15 worków odpadów - mówi Andrzej Gniatkowski, opiekujący się wieżą z ramienia Urzędu Miejskiego w Szczawnie-Zdroju.



Przypominamy, że wieża jest otwarta dla turystów w każdy piątek, sobotę i niedzielę w godz. 10.00 - 18.00 zgodnie z zasadami obowiązującymi z powodu ogłoszonej pandemii. Maksymalnie dwie osoby mogą być na wieży, cztery w kawiarni, a pozostali oczekują na zewnątrz. Oczywiście, powinno się mieć maseczki, rękawiczki, ale gdyby ktoś zapomniał, w pomieszczeniu na dole jest przygotowany płyn do odkażania i maseczki.



- Jeszcze tego lata może być tu też dostępna nowa ulotka dotycząca ciekawostek i historii Chełmca, będą tam stare zdjęcia i nowe szlaki - zapowiada Andrzej Gniatkowski.

A w najbliższych dniach na wieży mają się pojawić trzy automaty - dwa z gorącymi napojami i jeden z przekąskami. Na górze nie ma wody, a skorodowany wodociąg prowadził tu wodę z Wałbrzycha. Jego naprawa raczej się nie opłaci, może zatem w przyszłości na szczycie powstaną zbiorniki retencyjne. W planach jest też, po remoncie dachów, zagospodarowanie pokojów noclegowych na wieży, pamiątki po dawnym schronisku i ośrodku kolonijnym - wtedy będzie można dla nich przewidzieć jakiś nowy cel.




Ciekawostki związane z wieżą

1. W lipcu 2020 na Chełmcu pojawiła się grupa młodych ludzi z Janowic Wielkich, którzy uroczyście włączyli go do ekologicznej akcji, umieszczając odpowiednią tabliczkę przy drzwiach wieży: CHEŁMIEC: TERAZ TU TEŻ WIADOMO, ŻE ŚMIECI SKRZYDEŁ NIE MAJĄ (FOTO).

2. Pokrywa włazu na wieżę, który teraz zostanie wymieniony, waży kilkadziesiąt kilogramów. Żeby ją mógł podnieść bez trudu jeden człowiek, musiałby to być siłacz przeciągający na lince ciężarówki.



3. Przed wejściem do wieży można zobaczyć duży głaz z metalowym uchwytem. To pozostałość po czasach PRL, tak zwany odciąg drewnianego masztu radiowego, dzięki któremu zagłuszano ze szczytu Radio Wolna Europa w latach 50-tych XX wieku. A dużo większą pozostałością po tamtych czasach jest sam budynek Radiowo-Telewizyjnego Ośrodka Nadawczego Chełmiec. W tych czasach szczyt otoczony był zasiekami z drutu kolczastego i wysokimi betonowymi słupami, a pilnowała go straż przemysłowa.



4. Jak mówi Mateusz Mykytyszyn z Fundacji Księżnej Daisy von Pless, wieża na Chełmcu jest pomniejszoną repliką wieży zrujnowanego zamku Drachenfels (czyli Smocza Skała) nad Renem. Takie było życzenie księżnej Marii von Pless z domu Kleist, pierwszej żony fundatora wieży Jana Henryka (Hansa Heinricha) XI von Pless, teścia Daisy. Dziś trochę trudno to dostrzec, bo późniejsze przebudowy mocno zmieniły obiekt na Chełmcu. A tak wyglądał oryginał około roku 1900 (Wikipedia):



5. Na otwarcie wieży 5 sierpnia 1888 r., przybyło ok. 1000 osób, przy czym około 450 zdecydowało się na wejście na wieżę, w której znajdowała się tablica orientacyjna z ponad 200 miejscowościami. Festyny takie kilkakrotnie powtarzano, czemu sprzyjało otwarcie przy budowli niedużej restauracji. Jej prowadzenie powierzono Heine i Augustowi Nafe, po których zakładem kierowała ich córka Maria z mężem, Friedrichem Krollem. Już w następnym roku po zakończeniu prac rozpoczęto budowę pokojów noclegowych w przyziemiu wieży. W latach 1936-37 powstałą droga dojazdowa na szczyt. (Mateusz Mykytyszyn, Fundacja Księżnej Daisy von Pless).



5. O powtórnym otwarciu wieży pisze Tomasz Rzeczycki w publikacji "Chełmiec 1945-2004" dostępnej na stronie wcześniejszego administratora wieży, Europejskiego Centrum Radiokomunikacji "Góra Chełmiec" (www.ecra.org.pl):
Wieżę otwarto w Święto Gór. Najpierw 9 sierpnia 1947 r. sztafeta harcerzy przebyła z pochodnią ze wzgórza „Czuwaj" w Parku Sobieskiego (od Domu Harcerza) w Wałbrzychu na Chełmiec. Pochodnię zapalił wiceprezydent Wałbrzycha, pan Bukowski. Znicze miały zapłonąć też na Śnieżce, Ślęży, Śnieżniku. Nazajutrz, 10 sierpnia 1947 r. o dziewiątej odprawiono Mszę świętą na Chełmcu. Po niej dziekan ks. dr Świderski poświęcił schronisko, otwarte w wieży. Obecni byli m.in. wiceprezes Dolnośląskiego Związku Popierania Turystyki Kazimierz Witkowski, przedstawiciel Wydziału Turystyki Ministerstwa Komunikacji Mieczysław Orłowicz z turystami z Mazowsza i inni. Potem odbyła się zabawa ludowa".



6. W 1996 r. krótkofalowcy z Chełmca powołali stowarzyszenie Europejskie Centrum Radiokomunikacji Amatorskiej. ECRA otrzymało wieżę w użytkowanie 30 października 1998 r." Gruntowny remont rozpoczęto w 2000 r. Stropy i schody wewnątrz wieży widokowej zostały usunięte. Zbudowano je od nowa, stawiając nową ścianę boczną. Oficjalnie wieża widokowa po remoncie została 1 czerwca 2003 r. udostępniona w dni wolne od pracy turystom. (Tomasz Rzeczycki, "Chełmiec 1945-2004" dostępnej na stronie wcześniejszego administratora wieży, Europejskiego Centrum Radiokomunikacji "Góra Chełmiec" (www.ecra.org.pl)).



7. Z wysokością wieży, jak i samego Chełmca, było sporo zamieszania. Ładnie rósł przez cały XX wiek - przed II wojną światową miał 851 m. n. p. m., kiedy zmierzono go po wojnie, uznano, że ma 869 i taka wysokość sprawiła, że trafił do Korony Gór Polskich jako najwyższy szczyt Gór Wałbrzyskich. Do tego w latach 80-tych ukazała się publikacja z tak zwanym czeskim błędem i tam Chełmiec miał... 896 m. n. p. m. Ten gwałtowny wzrost zakończył się pod koniec lat 90-tych, kiedy ponownie zmierzono Chełmiec i okazało się, że punkt triangulacyjny pomiaru wysokości umieszczono na... szczycie wieży widokowej. Po odjęciu jej wysokości pozostało 851 m. n. p. m. i najwyższym szczytem Gór Wałbrzyskich ponownie stała się Borowa (853,3 m. n. p. m.) Jeśli chodzi o wieżę, to ona też zmalała - zgodnie z najnowszymi pomiarami laserowymi ma wysokość 19,80 m, a we wcześniejszych publikacjach jej wysokość wynosiła 21 lub 22 m.



8. Z wieży widać wiele pasm górskich z najwyższymi szczytami - Góry Kamienne z Waligórą, Wałbrzyskie z Borową, Rudawy Janowickie ze Skalnikiem, Sowie z Wielką Sową, Karkonosze ze Śnieżką, widać też przy dobrej widoczności Wrocław i jego Sky Tower. Jak się dowiedzieliśmy, tej wiosny na wieży pojawił się turysta, który twierdził, że widzi Zieloną Górę. Nie jest to całkiem niemożliwe, ponieważ z odległej o 140 km w prostej linii Zielonej Góry, a dokładniej z Wieży Braniborskiej, widać Śnieżkę i Karkonosze oraz Góry Izerskie.



9. W latach 90-tych na wieży znajdowała się luneta - po wrzuceniu monety wałbrzyszanie mogli zobaczyć na przykład okno własnego domu i kto akurat spaceruje po ich ulicy.

10. W kawiarence wieży są do odbioru pozostawione tam przedmioty: turystyczna kurtka z czapką i mały czerwony samolot w niebieskie kropki...