Odpowiedzialność za szkodę

Dzisiaj o odpowiedzialności pracownika za szkody

Prawo pracy definiuje odpowiedzialność pracownika za szkody, które wyrządzić może pracodawcy, a także osobom trzecim, np. klientom firmy.

Pracownik odpowiada względem pracodawcy na zasadzie winy wówczas, gdy swoim działaniem lub zaniechaniem dopuścił się wyrządzenia szkody w mieniu pracodawcy. Odpowiedzialność ta jest jednak ograniczona i uregulowana w Kodeksie pracy – za szkodę zawinioną wyrządzoną pracodawcy swoim działaniem lub zaniechaniem ponosimy odpowiedzialność materialną. Od rodzaju winy – umyślna lub nieumyślna – zależeć będzie jej wysokość.

Wina umyślna pracownika zachodzi wówczas gdy:

* pracownik działa w zamiarze nienależytego wykonania lub niewykonania obowiązków pracowniczych powodującego szkodę w mieniu pracodawcy,

* pracownik co prawda nie dąży do wywołania szkody w mieniu pracodawcy, lecz ma świadomość, że jego działanie lub zaniechanie może wywołać taką szkodę i na taką ewentualność się godzi.

Nieumyślne zawinienie pracownika ma zaś miejsce w przypadku, gdy pracownik nie zachował należytej staranności w wykonywaniu powierzonych mu zadań pracowniczych (jest to tzw. niedbalstwo).

Ile zapłacimy?

Jeżeli pracodawca nie udowodni winy umyślnej pracownika wówczas wysokość odszkodowania za szkodę nie może przekroczyć 3-krotności miesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.

Trochę inaczej jest w przypadku odpowiedzialności pracownika wobec osoby trzeciej. Zasada określona w Kodeksie pracy mówi, że w razie wyrządzenia przez pracownika (przy wykonywaniu przez niego obowiązków służbowych) szkody osobie trzeciej, do naprawienia tej szkody zobowiązany jest wyłącznie pracodawca. Czyli jeśli pracownik podczas swojej pracy spowoduje szkodę np. klientowi firmy, to poszkodowany powinien kierować swoje roszczenia odszkodowawcze nie wobec pracownika, lecz do jego pracodawcy. Ale pracodawca, który naprawił szkodę wyrządzoną osobie trzeciej może następnie żądać zapłaty od pracownika, który tę szkodę spowodował. Jednak podwładny odpowiada wówczas na zasadach określonych w Kodeksie pracy, czyli w przypadku winy nieumyślnej do wysokości 3-krotnego wynagrodzenia miesięcznego przysługującego mu w chwili powstania szkody.

W przypadku szkody wyrządzonej umyślnie zasada powyższa nie obowiązuje i to bezpośredni sprawca szkody, czyli pracownik jest zobowiązany do naprawienia szkody na zasadach ogólnych określonych w Kodeksie cywilnym.

Ponadto należy pamiętać, że odpowiedzialność pracodawcy za szkodę wyrządzoną przez pracownika nie obowiązuje również w sytuacji, kiedy pracownik wyrządził szkodę osobie trzeciej nie przy wykonywaniu swych obowiązków pracowniczych, a tylko przy okazji świadczonej pracy – np. korzystając ze sprzętu pracodawcy w celach prywatnych. Chociażby: pracownik firmy budowlanej, który w godzinach pracy układał płytki u klienta, a w przerwie, wykorzystując sprzęt pracodawcy, zajął się podłączeniem instalacji wodnej i doprowadził do jej awarii – będzie odpowiadał za wyrządzoną szkodę osobiście.

Łukasz Zawojak

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043, 1495)