13.04.2022 09:18

Powiat wałbrzyski: Czy powstanie u nas krematorium?

Schemat ten już znamy. Najpierw pojawia się inwestor pragnący wybudować spopielarnię zwłok, potem mieszkańcy terenu przewidywanego pod inwestycję zaczynają protestować, często toczą batalie w sądach. W końcu ostatecznie inwestor daje za wygraną i rezygnuje. Tak było w ostatnich dekadach w Boguszowie i w Golińsku. Czy tak będzie też w Chwaliszowie?

Mieszkańcy zorganizowali spotkanie

1 kwietnia 2022 pełnomocnik wałbrzyskiego przedsiębiorcy działającego w branży pogrzebowej złożył wniosek w którym zasygnalizował wolę rozpoczęcia na dwóch działkach na terenie Chwaliszowa inwestycji. 6 kwietnia zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji o ustalenia warunków zabudowy dla zamierzenia, pn.: Budowa budynku spopielania zwłok ludzkich (krematorium) w części technologicznej oraz usługowej przewidzianej do realizacji na dz. nr 244/8 i 250/1, obręb Chwaliszów na swojej stronie zamieściła gmina Stare Bogaczowice.
Podjęcie owych starań wzbudziło w lokalnej społeczności emocje dlatego też 11 kwietnia w świetlicy wiejskiej w Chwaliszowie spotkali się mieszkańcy tej miejscowości z radnymi, sołtysem oraz wójtem gminy.

Jak podało Radio Wrocław, choć to bardzo wczesny etap, bardziej sondujący lokalne nastroje niż będący wyrazem faktycznych prac nad realizacją przedsięwzięcia, to mieszkańcy mieli szansę na wyrażenie swoich opinii oraz emocji. Wskazywano na turystyczny charakter Chwaliszowa, a także centralne położenie potencjalnej spopielarni na terenie miejscowości. Obecność karawanów i żałobników odwiedzających krematorium mogłaby, w przekonaniu mieszkańców, powodować dyskomfort członków ich rodzin, wpływać na atrakcyjność tego terenu dla potencjalnych odwiedzających gospodarstwa agroturystyczne, a nawet rzutować na ceny lokalnych gruntów.
Zdziwienie budziła również lokalizacja spopielarni, w oddaleniu od tutejszych cmentarzy i domów pogrzebowych, w wyznaczonych ramami przepisów oddaleniu od domów mieszkalnych, ale w miejscu widocznym bynajmniej nie na uboczu miejscowości.
Radni w imieniu mieszkańców przygotowali pełne emocji pismo, w którym wyrażają swój sprzeciw wobec tego zamierzenia budowlanego, dostrzegając jego negatywny wpływ na rozwój Chwaliszowa. Spotkanie nie przesądziło o losie inwestycji.

Wcześniej był Boguszów i Golińsk

Podobne batalie na argumenty i pisma dobrze znamy z innych rozważanych na lokalizację krematorium miejscowości na terenie powiatu wałbrzyskiego. Efektem tego jest fakt, iż spopielarnie zwłok są dostępne w większych dolnośląskich miastach z wyjątkiem Wałbrzycha i okalającego go powiatu.

Warto przypomnieć, że najdłuższe starania o możliwość budowy spopielarni zwłok prowadzono w Boguszowie-Gorcach. Od 2008 roku o możliwość budowy krematorium przy ul. Rzeźnianej w Boguszowie starał się lokalny zakład pogrzebowy. Na inwestycję nie zgadzali się mieszkańcy najbliższej okolicy, władze miasta, ani ekolodzy. Wg mieszkańców projektowane krematorium planowano zbudować za blisko budynków mieszkalnych – najbliższy stoi 15 m od inwestycji. Gmina przez cały okres postępowania powoływała się na aspekty prawne i negatywne oddziaływanie przedsięwzięcia na środowisko. Nie bez znaczenia był też fakt, że projektowana spopielarnia miałaby być osadzona w budynkach po rzeźni. Argumentem przeciw inwestycji był też hałas i dyskomfort psychiczny mieszkańców, w których najbliższym sąsiedztwie spalano by rocznie ponad 2,5 tys. zwłok.

Po kilku cyklach wyroków sądowych oraz ekspertyz dotyczących szkodliwości inwestycji dla środowiska oraz mieszkańców sprawa utknęła w martwym punkcie, aż w listopadzie 2010 roku zmieniły się przepisy. Inwestycja krematorium przestała być uznawana jako uciążliwa dla środowiska i w świetle prawa inwestor dla jej realizacji musi jedynie otrzymać od starosty decyzję o pozwoleniu na budowę. Do uchwalenia nowego planu zagospodarowania pozwolenia nie udało się jej tamtejszemu przedsiębiorcy uzyskać, a nowy plan jasno zakazywał budowy krematorium. Wówczas przedsiębiorca podjął wysiłek, by ów plan uchylić. Uchylenie zapisu z planu zagospodarowania odbyło się 21 marca 2017 roku na mocy decyzji Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Wyrok ten otworzył możliwość ponowienia starań o uzyskanie pozwolenia na budowę spopielarni zwłok w Boguszowie, jednak do tej pory o takową nikt z powodzeniem nie wystąpił.

Protestowali też Czesi

Latem 2014 roku, po tym jak ucichła burza o spopielarnię zwłok w Boguszowie-Gorcach, rozpoczęły się protesty w gminie Mieroszów. Tam pojawił się inwestor z Głogowa, który postanowił otworzyć krematorium. Na ten cel zakupił grunt po byłej stacji paliw w przygranicznym Golińsku. Składaniu przez niego wniosków do Starostwa Powiatowego o pozwolenie na budowę towarzyszyły protesty mieszkańców, niezadowolenie Orlenu - posiadacza sąsiedniego gruntu - a także władz oraz mieszkańców sąsiedniego miasta - Meziměstí.
Przedsiębiorca starał się o pozytywną opinię Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, zmagał się z niekompletnym wnioskiem i negatywnym nastawieniem do planów opinii publicznej.

W efekcie w Wałbrzychu, ani powiecie wałbrzyskim nie uruchomiono do tej pory spopielarni zwłok, a pomysł budowy jej w Chwaliszowie budzi zastrzeżenia lokalnej społeczności.

Część dotycząca historii pochodzi z naszego wcześniejszego tekstu:
Boguszów-Gorce: Temat krematorium powraca

oprac. Elżbieta Węgrzyn
fot. ilustracyjne