Zamek Książ: sztolnie po roku z rozbudowaną ekspozycją (FOTO)

- W ciągu tego roku nową trasą przeszło ponad 110 000 turystów. Dodaliśmy nowe elementy ekspozycji a w dwóch komorach Polska Akademia Nauk utworzyła wystawę, żeby pokazać, czym się zajmuje Obserwatorium Sejsmograficzne Instytutu Geofizyki PAN pod Książem. Dodaliśmy nowe wersje językowe dla zwiedzających zza granicy - ukraińską, rosyjską i czeską, a w najbliższych miesiącach planujemy rozszerzenie trasy. Naszym zamiarem było wierne upamiętnienie historii tego miejsca i tych, którzy przeżywali tu dramat, i widzimy, że nam się to udało, bo częstym widokiem u odwiedzających jest zaduma i wzruszenie. Nie zabrakło i Złotego Pociągu, którego historia rozpala wyobraźnię, ale prezentujemy ją w zderzeniu z faktami, a nie z mitami. W Książu były przechowywane skarby III Rzeszy, ale wywieziono je na długo przed dotarciem tu Armii Czerwonej - mówi Anna Żabska, prezes zamku Książ.



Do sztolni przy dużym natężeniu ruchu wchodzą co kwadrans grupy liczące nawet 35 osób, ale latem i tak zdarzali się tacy, którzy nie załapali się na zwiedzanie.

- Dlatego teraz uruchamiamy zwiedzanie podziemnej trasy w godzinach wieczornych. Nie nazywamy go nocnym zwiedzaniem, żeby nie kojarzyło się ze znaną zamkową imprezą z duchami, tu nic takiego nie będzie, ale w weekendy, a latem także w tygodniu będzie można przejść przez sztolnie z przewodnikiem o 21.00, a nawet o 22.00 - wyjaśnia Anna Żabska.



Nowa trasa turystyczna wybudowana po długich przygotowaniach i uruchomiona oficjalnie 15 października 2018 roku, kosztowała zamek ponad 3 mln zł i była wykonana wyłącznie ze środków własnych spółki. - Ten koszt się już zwraca, a tegoroczny wynik tego zwrotu jest zadowalający i przeszedł nasze początkowe założenia - mówi prezes.

Zakład Sejsmograficzny Instytutu Geofizyki PAN przygotował dla zwiedzających sztolnie wystawę edukacyjną.

- Każde dziecko, które ją zobaczy, będzie umiało odpowiedzieć na pytanie, co to jest trzęsienie ziemi i dlaczego ziemia się trzęsie. Można tu przechodzić bardzo blisko obok sejsmografów, zobaczyć przekroje skorupy ziemskiej, przebiegi fal sejsmicznych, poznać historię geofizyki. Jest też aplikacja na telefon, którą można sobie ściągnąć, i która mierzy siłę wstrząsów. Nasze obserwatorium zmierza albo w  kierunku pełnej automatyzacji, albo ośrodka dydaktycznego. Liczymy, że szkoły będą nas odwiedzać i dowiadywać się tu o naszej pracy - mówi Leopold Stempowski, kierownik Obserwatorium Sejsmograficznego Instytutu Geofizyki.



Twórcy multimedialnej trasy zadbali o wierne odtworzenie historycznych okoliczności jej powstania, tym bardziej, że, jak mówił przewodnik książański Bogdan Rosicki, specjalista do spraw podziemnej trasy, o Książu wiemy najwięcej ze wszystkich podziemnych obiektów Kompleksu "Riese". Na drugiej stacji można wysłuchać na przykład wyznania Johna Weissa, który wraz z 400 więźniami przyjechał tutaj na początku maja 1944 roku i udało mu się przeżyć, a który opisuje, jak warunki w nazistowskim obozie pracy Fürstenstein pogarszały się z początkowo znośnych do wyniszczającej pracy przez 12 godzin na dobę bez dostatecznej ilości wody, pożywienia czy opieki medycznej. John Weiss opisuje też sześciodniowy marsz śmierci książańskich więźniów do Trutnova. Przy tworzeniu ilustracji korzystano ze szkiców autorstwa jednego z więźniów Riese (pisaliśmy o nim: POWIERNIK POKAŻE ŚWIATU HISTORIĘ OKOLIC WALIMIA). Piąta stacja to po prostu wyliczenie nazwisk więźniów AL Fürstenstein, którym dawano średnio nie więcej niż 3 miesiące życia.