Zamek Książ: historyczna chwila, oglądamy sztolnie! (FOTO, CENNIK)

Trzy lata

Na nową trasę turystyczną czekaliśmy od 2015 roku. Wtedy to Polska Akademia Nauk zezwoliła na udostępnienie połowy zajmowanych przez siebie podziemi książańskich turystom i podpisała z gminą Wałbrzych stosowną umowę. Wejścia planowano zrobić w lesie poniżej zamku, gdzie historycznie były usytuowane wejścia do poniemieckich sztolni, zasypane ze względów bezpieczeństwa. Niestety okazało się to trudne ze względu na strefę Parku Krajobrazowego i stąd pojawił się projekt wykucia w skale na Tarasie Północnym dwóch szybów z klatkami schodowymi. Inwestycja kosztowała 3,5 mln zł z budżetu zamku Książ i gminy Wałbrzych. Z podziemi trzeba było wywieźć tysiące ton skały nie kolidując z turystycznym użytkowaniem zamku, a przede wszystkim z obszarem chronionym przyrodniczo tuż za zamkowym murem.

W latach 60-tych była już pierwsza próba udostępniania podziemi. W murze wykonano wtedy bramę na zewnątrz, na skarpie wybudowano schody, ale w 1968 roku PAN nie wyraziła zgody na kontynuację prac. I teraz zwiedzanie będzie się musiało odbywać w taki sposób, żeby nie kolidować z superczułym sprzętem obserwatorium sejsmograficznego, które rejestruje trzęsienia ziemi na całej kuli ziemskiej.

Co zobaczymy?

Po raz pierwszy w historii podziemia Zamku Książ zostaną udostępnione do zwiedzania. 16 października pierwsze grupy turystów zejdą do tuneli wydrążonych na głębokości 50 metrów pod zamkiem.  

Podziemna trasa turystyczna to półkilometrowy odcinek, który może intrygować swoją różnorodną strukturą, zarówno pod względem geologicznym, jak i historycznym. Podczas przejścia odwiedzający zobaczą między innymi potężną wybetonowaną halę, korytarze wykute w surowej skale, fragment torów kolejki podziemnej, zrekonstruowane pomieszczenia dla więźniów oraz poboczne komory bunkra.

Trasa przebiega wzdłuż tarasów (przy miejscu poszukiwań domniemanego podziemnego dworca kolejowego) w kierunku budynku głównego zamku. Zakończenie pierwszej połowy trasy znajduje się przy zawale – wejściu do zasypanego szybu windowego, z którego wyjście znajdować się miało na Dziedzińcu Honorowym. Podczas zwiedzania turyści poznają m.in. tajemnice książańskich podziemi, teorie o celu ich powstania oraz tragiczną historię więźniów, których rękami te tunele zostały wydrążone. Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem, który uruchamia kilka telebimów prezentujących historię sztolni - usytuowanie jednego z nich jest dość zaskakujące.

- Pierwszy przystanek znajduje się na wprost dawnego wejścia z lasu, 50 metrów poniżej dziedzińca honorowego. Ten chodnik nie został ukończony, nastąpiła ewakuacja. Wystające ze ścian pręty zbrojeniowe świadczą, że budowa została porzucona na ostatnim etapie prac. Część korytarzy jest osłonięta folią, tam są pomieszczenia PAN-u nieudostępniane zwiedzającym. Zbiorniki swoim wyglądem kojarzące się z UFO to czeskie sejsmografy, które nie są już wykorzystywane. Przechodzimy aż pod taras bogini Flory, skąd prowadzi nieukończony chodnik do Baszty Prochowej. Widać też miejsca, gdzie miały zostać zbudowane windy - mówił podczas premierowego przejścia sztolniami książański przewodnik Andrzej Gaik.


"Poszło" już 4500 biletów

Zainteresowanie jest duże: - Październik mamy wyprzedany do połowy, rozprowadziliśmy już 4500 biletów do sztolni, a w niedzielę poprzedzającą otwarcie zamek odwiedziło 3500 osób. Dziennie do podziemi może zejść około 500 osób. Ważna jest zatem wcześniejsza awizacja. Grupa, która zejdzie z przewodnikiem pod ziemię, będzie mogła poznać nie tylko historię łączącą się ze "Złotym Pociągiem", ale także z tragicznymi dziejami pracujących tu więźniów i z licznym tajemnicami i legendami, które przez lata narosły wokół książańskich podziemi - mówi Anna Żabska, prezes Zamku Książ.

- Podchodzimy do tego miejsca z należytą powagą. Nie otwieramy miejsca rozrywki, to miejsce martyrologii, znaczone cierpieniem i śmiercią tysięcy ludzi różnych narodowości. Chcemy jednak stworzyć poczucie, że trzeba tu wrócić - mówi prezydent Wałbrzycha Roman Szełemej. - Podczas zwiedzania zostaną zaprezentowane świadectwa osób, które drążyły te podziemia oraz ich rodzin - dodaje Anna Żabska.

Mapa podziemnej trasy:

Podziemia Zamku Książ zostały wybetonowane bardzo wytrzymałym cementem portlandzkim. Według zapisków ulubionego architekta Adolfa Hitlera, Alberta Speera, oraz innych dostępnych dokumentów nie jest wykluczone, że tunele mają jeszcze raz tak dużą powierzchnię jak ta, która jest nam dzisiaj znana, tj. 3200m2 (co zostało zmierzone na podstawie betonu, który przywieziono do zamku). I to jest właśnie jedna z tych zagadek...

Bilety na zwiedzanie...

... w dniach 16.10 - 31.10 już w sprzedaży (w wypadku nasilonego ruchu wejście co pół godziny).

Godziny wejść od pon. do pt. : 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00, 15:00, 16:00, 17:00.
Godziny wejść od sb. do nd. : 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00, 15:00, 16:00, 17:00, 18:00.

Cennik:

¹ Bilety ulgowe przysługują m.in. dzieciom i młodzieży szkolnej, studentom do 26. roku życia; pracownikom muzeów; osobom niepełnosprawnym i ich opiekunom oraz emerytom i rencistom, osobom w wieku od 4 do 16 lat oraz powyżej 65. roku życia. Wydanie biletu ulgowego jest uzależnione od uprzedniego okazania ważnego dokumentu uprawniającego do ulgi.