| Źródło: BWA Wałbrzych
Wałbrzych: Nie żyje Maria Bor - pogrzeb w poniedziałek
Ceremonię pogrzebową zaplanowano na 20 stycznia o godz. 12 w kaplicy cmentarza komunalnego przy ul. Moniuszki w Wałbrzychu.
Z powstania do Wałbrzycha
Urodzona w 1932 roku pod Warszawą. Z Wałbrzychem związana była od 1945 roku, gdzie kontynuowała przerwaną w czasie wojny naukę w gimnazjum oraz ukończyła I Liceum Ogólnokształcące. Studiowała w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, a następnie w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku. Dyplom artysty rzeźbiarza uzyskała w 1958 roku w pracowni prof. Stanisława Horno – Popławskiego. Po studiach wróciła do Wałbrzycha, gdzie prowadziła aktywne życie zawodowe i artystyczne. Tworzyła w kamieniu, ceramice, gipsie, sztucznym kamieniu i metalu. Była Autorką wielkich form plenerowych, rzeźb kameralnych, medali i statuetek, pomysłodawczynią powstania Wałbrzyskiej Galerii Rzeźby Plenerowej, zdobywczynią nagród i wyróżnień, m. in. Nagrody Ministerstwa Kultury i Sztuki, Wojewody Wałbrzyskiego oraz Nagrody Prezydenta Wałbrzycha.
Mogłaby mieszkać wszędzie, ale wybrała Wałbrzych. – Wysadzili nas z pociągu w Wałbrzychu. W porównaniu z Wrocławiem to miasto nie było zniszczone i tętniło życiem. Na tajnych kompletach uczyłam się historii, geografii i języków, ale dopiero w wałbrzyskim I Liceum mogłam korzystać z dobrze wyposażonych pracowni i być na lekcjach profesorów z uczelni wschodniej Polski – wspominała po latach.
– Mój pomnik Wojska Polskiego w Świebodzicach zniszczono na polecenie władz. Grożono mi również po tym, jak zrobiłam zdjęcia ekipie burzącej monument – artystka wspominała śmierć swoich „dzieci”, wyburzenie jednego z nich przypłaciła zawałem serca. Równie mocno bolała nad dewastacja rzeźb kolegów – w Wałbrzychu przetrwało ich zaledwie 40. Maria Bor część uratowała i pieczołowicie odrestaurowała. W obliczu straty możemy dbać o zachowanie jej dziedzictwa, na które natrafiamy na każdym kroku. Pani Maria była też lokalną patriotką. – Patriotyzm to możliwość podarowania ukochanej ziemi czegoś wartościowego, czego dać nie może nikt inny – wyjaśniała przed laty artystka.
Jej spuścizna
Brała udział w wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych, m. in. Polska: Gdańsk-Oliwa, Kraków, Poznań; Jugosławia: Belgard; Włochy: Ravenna, Rzym; Francja: Amiens, Paris; Portugalia: Óbidos; Niemcy:Löbau, Zittau, Neustadt; Irak: Bagdadzie Wystawy ogólnopolskie: Rzeźby – Centralne Biuro Wystaw Artystycznch "Zachęta" Warszawa, Ogólnopolskie Wystawy Rzeźby w Sopocie, Lublinie. Rzeźba Polski Południowej- Kraków, "Dante in Polonia"- Warszawa, "Biennale małych form rzeźbiarskich"-Poznań, "Salon zimowy"- wystawy rzeźby Galeria ZAR, Warszawa.
Wymieniana w polskich i międzynarodowych leksykonach sztuki:
Maestri della Ceramica Moderna 1984, Faenza Editrice .The Masters of Modern Ceramics 1986 Faenza Editrice. Les Artistes et Maîtres du Xxe siécle- publique par les Edition Arts et Images du Mond, 1993, Paris. Allgemeines Künstler-Lexikon, München – Leipzig, 1996. Almanach Artystów Dolnego Śląska, Wrocław, 2004. Almanach Sztuki Dolnego Śląska i Śląska Opolskiego Tom I, Wrocław, 2006, s. 61. Les grands et nouveaux noms de l, art. Du 21 siecle, 2008, s.57.WHOˈS WHO in Internazionale Art., Lozanna, 2008, s. 57. WHOˈS WHO in Internazionale Art., Lozanna, 2009. Prace artystki znajdują się w muzeach i galeriach polskich i zagranicznych: Muzeum Medalierstwa we Wrocławiu, Muzeum Mennicy Państwowej w Warszawie, Muzeum Dantesca di Ravenna, Muzeum w Bagdadzie, Muzeum Porcelany w Wałbrzychu, Muzeum Ceramiki w Bolesławcu, Muzeum Regionalne w Jaworze Muzeum Gross - Rosen w Rogoźnicy, Państwowe Muzeum na Majdanku w Lublinie, Muzeum STUDTHOF w Sztutowie oraz w zbiorach prywatnych w Polsce, Niemczech, Holandii, Kanadzie.
Ważniejsze realizacje rzeźbiarskie
Popiersia i portrety: „Norwid", II Liceum w Cieplicach Zdroju, Major Sucharski", Zespół Szkół Zawodowych w Złotoryi ,Papież Jan Paweł II", Żdanów, "Bolesław Chrobry", "Jan Matejko", "Mikołaj Kopernik", "Jan Śniadecki", "Adam Mickiewicz", "Juliusz Słowacki", "Maria Skłodowska Curie", "Tadeusz Kościuszko", ,,Stanisław Moniuszko", "Stanisław Wyspiański", „Henryk Sienkiewicz", „Helena Modrzejewska”, „Fryderyk Chopin” Pomniki i posągi: "Kopernik"- piaskowiec, 160 cm, Kamienna Góra, "Pomnik Wojska Polskiego"- sztuczny kamień, 500 cm, Świebodzic, "Posag Odlewnika", szt. kamień,400 cm, Świdnica, ,"Bogini Kora", kamionka szkliwiona, 400 cm, Kostomłoty "Bogini Fortuna", szt. kamień, Görlitz, "Posąg Górmika", gips polichromowany,220 cm, Wałbrzych Rzeźby parkowe: "Terra, mater nostra", piaskowiec, 160 cm, Kamienna Góra1981, "Terra, mater nostra II", wapień, 350 cm, Wałbrzych, "Górnictwo i przemysł", marmur, 270 cm, Wałbrzych, "Kwietne baby", kamionka szkliwiona, 330 cm, Wałbrzych - "Harpie", szt.kamień,250 cm, Wałbrzycha, "Ptaki"-fontanna - pijalnia, Cieplice-Zdrój "Żagiel", staliwo, blacha, 450 cm, Neustadt (Niemcy) "Latający dywan",250 cm "Ufoludek",180 cm, "Smok uskrzydlony"450 cm, "Czarnoksiężnik", 250 cm, "Śpiąca królewna", 280 cm, kamionka szkliw., Kostomłoty -"Ufoludek II" 270 cm, "Ufo-ludki", 290 cm, "Smok latający", 900 cm, "Zaklęta królewna", 280 cm, kamionka szkliwiona, Głogów Płaskorzeźby: "875 lat Jeleniej Góry, piaskowiec 450 /300 cm, Jelenia Góra, "Kombatantom Polski II Wojny Światowej", 200/250 cm, Gryfów Śl. -"Jan Kochanowski", gips polichromowany,220/110 c, Jawor, "Mikołaj Kopernik", I Liceum im. S. Żeromskiego, Jelenia Góra, "Maria Skłodowska Curie", "Fryderyk Chopin", "Papież Jan Paweł II", "Henryk Sienkiewicz", "Czesław Miłosz", "Wiesława Szymborska", "Władysław S. Reymont", "Stefan Żeromski", "Fryderyk Chopin", "J. S. Bach", "Henryk Wieniawski", "W. A. Mozart", "Karol Szymanowski", "Ferenc Liszt", "Ludwig van Beethoven", "Ignacy Paderewski".
oprac. i fot. Elżbieta Węgrzyn
Napisz komentarz
Komentujesz jako: Gość Facebook Zaloguj