13.05.2020 13:29 | Źródło: Prezydent Roman Szełemej, PAP, media społecznościowe

Wałbrzych, kraj...: Nie widziałeś wirusa, więc go nie ma?

W związku z pojawieniem się w mediach społecznościowych dezinformujących wpisów, komentarzy, a nawet grup podważających istnienie koronawirusa, trwającej epidemii i konieczności stosowania się do wprowadzanych przez ministerstwo zdrowia i sanepid zaleceń oraz ograniczeń, głos zabrał prezydent Wałbrzycha - doświadczony lekarz z wieloletnim stażem zawodowym. Powstało też oprogramowanie wspierające walkę z dezinformacją.

Lekkomyślność, czy celowe działanie?

Jest wiosna, świeci słońce... po co więc dalej siedzieć w domu, zachowywać dystans społeczny? Po do mi maseczka, rękawiczki, dlaczego wciąż nie mogę iść do fryzjera? - takie pytania ostatnio zadają sobie nie tylko mieszkańcy Wałbrzycha. Część z nich, choć boi się o przyszłość swoją i rodziny, cierpliwie znosi ograniczenia w oczekiwaniu na zakończenie epidemii, inni zaś zirytowani przedłużającymi się obostrzeniami zupełnie je lekceważą, przez co paradoksalnie mogą się przyczynić do przedłużenia rozprzestrzeniania się groźnych zarazków. Starczy wyjść na ulicę, poobserwować, czy dystans społeczny istotnie jest zachowywany i czy wałbrzyszanie sumiennie stosują środki ochrony osobistej.

Problem w tym, że część mieszkańców nie stosuje się do obostrzeń narażając innych nie z lekkomyślności, ale z przekonania. Niewiara w istnienie wirusa, epidemii i tworzenie kuriozalnych teorii spiskowych kwitnie w mediach społecznościowych. Tworzone memy, powielane komentarze dezorientują i tak już zagubionych w obecnej trudnej rzeczywistości.

Przykłady dezinformujących komentarzy pod naszymi tekstami o koronawirusie, jakie pojawiły się w ostatnich dniach - pisownia oryginalna z wyjątkiem moderacji słów niecenzuralnych:

- Przestancie siac propagande nie ma zadnego wirusa i nie bedzie

- Jestem z Wałbrzycha i co jeszcze nie znam żadnej chorej osoby Wałbrzych to nie Warszawa kłamcy...

- Gdzie wy [...] macie te swoje wymyślone wirusy, Polska gospodarka pada obcy kapitał się bogaci nie to co polacy marionetki

- Jakiej epidemii ? Jacy chorzy ? Czy 16 tys osób to jest epidemia ? To jest ilość porównywalna do liczby mieszkańców Boguszowa-Gorc z czego wiele tych osób nie ma wogole objawów tylko testy wychodzą pozytywne ! Na to wogole prawie nikt nie choruję a epidemią nazywają to media a chorych wokół siebie to widziano w styczniu i w lutym ale na szczęście coraz więcej osób już w to nie wierzy ! To jest jedna wielka medialna manipulacja ! W Wałbrzyskim szpitalu są wolne sale a testy wychodzą nie jednoznacznie , wiem bo znam osobę która tam leżała z zapeleniem płuc

- Już niedługo: 1979 firmy zniknęły z rynku , a 15 821 osób straciło pracę , ponad 30 milionów osób cierpi na korono*** psychicznego , spowodowanego wielomiesięczną izolacją i reżimem sanitarnym , przez wirusa który jest takim samym koronawirusem jak wirus grypy i przeziębienia ! Jednocześnie przypominamy iż w oczekiwaniu na zbawienne , powszechne szczepienie , nadal obowiązuje nakaz noszenia maseczek , aby w dalszym ciągu stwarzać na ulicach wrażenie nadchodzącej apokalipsy wirusowej !

Prezydent Wałbrzycha o dezinformacji dotyczącej koronawirusa

Poprosiliśmy o zabranie głosu w tej sprawie prezydenta Wałbrzycha, jako osobę cieszącą się w naszym mieście i regionie dużym szacunkiem, również dlatego, że samorządowiec ten jest doświadczonym lekarzem z dużym doświadczeniem zawodowym, stawiającym na co dzień czoła koronawirusowi w wałbrzyskim szpitalu.

- Jest piękny dzień. Widzimy, że tysiące ludzi uznało że nie ma pandemii, a nawet niektórzy uważają, że skoro nie widzieli wirusa, to go niema, nie ma też pandemii, nie ma noszenia masek. To znaczy, że razem wychodzimy gremialnie, grupami do lasu, na imprezy. To jest nieprawda.
Za murami szpitala, za murami oddziałów ratunkowych, oddziałów zakaźnych toczy się walka na śmierć i życie. Walka o życie pacjentów, a czasami również o życie pielęgniarek, lekarzy i personelu. Wiem, że tak jest bo to po prostu widzę. Więc trzymajmy się zasad, trzymajmy się noszenia masek, trzymajmy się tego, że zasada "zostań w domu" póki co obowiązuje, by nie tłoczyć się w sklepach. Nikt nam tego, co tam jest nie zabierze.
Nie zawsze zgadzam się z ministrem zdrowia, ale tym razem muszę przyznać mu rację. Pamiętajmy, że to może nie tyle wrócić, bo od nas jeszcze nie odeszło. Może się nasilić, Niemcy to odczuwają i inne kraje również. [...] I pamiętajmy, wirus nie wyjechał na wakacje. Jest tu i musimy ciągle przed nim się bronić - mówi Roman Szełemej, prezydent Wałbrzycha - lekarz.

Oprogramowanie #FakeHunter do walki z dezinformacją

Dezinformacją w sieci zajęto się systemowo. Po sukcesie projektu #Fakehunter, jego twórcy – PAP i GovTech, zdecydowali o udostępnieniu kodu źródłowego narzędzia do walki z dezinformacją w sieci innym podmiotom. Oprogramowanie aplikacji będzie rozpowszechniane na zasadzie otwartej licencji umożliwiającej kopiowanie, rozwój i dalszą dystrybucję. Celem obu instytucji jest ograniczenie negatywnych skutków rozprzestrzeniania się fałszywych treści przez ich merytoryczną weryfikację i dementowanie.

Platforma #Fakehunter została uruchomiona 8 kwietnia w odpowiedzi na zalew fałszywych informacji związanych z pandemią Covid-19 stanowiących w tym czasie wyjątkowe zagrożenie dla bezpieczeństwa i zdrowia społeczeństwa. Przykładem takich fake news-ów były oferty fałszywych kuracji, czy informacje negujące istnienie samego wirusa, a co za tym idzie narażające odbiorców na ryzyko zarażenia.

#Fakehunter jest nowatorskim narzędziem do walki z dezinformacją, angażującym społeczność internetową. Internauci mogą zgłaszać za pomocą aplikacji wątpliwe treści do sprawdzenia i po zweryfikowaniu ich przez społecznych weryfikatorów oraz ekspertów PAP otrzymują wiarygodną odpowiedź. Werdykty publikowane są w serwisie fakehunter.pap.pl.

Ideą projektu jest zaangażowanie zróżnicowanych grup społecznych do wspólnej walki z narastającym problemem rozprzestrzeniania się fałszywych informacji w Internecie. Trzon grupy projektowej, która stworzyła system, stanowili wolontariusze. Dzięki nim powstało rozwiązanie składające się z trzech elementów: wtyczki do zbierania zgłoszeń, panelu do ich weryfikacji oraz portalu z wynikami.

- Projekt #Fakehunter wzbudził ogromne zainteresowanie internautów. Dzięki nim codziennie otrzymujemy zgłoszenia – informacje o koronawirusie, które budzą wątpliwości. Wszystkie elementy projektu zostały przetestowane i sprawnie działają, więc nadszedł czas, by z tego narzędzia skorzystały też inne podmioty, które chcą zaangażować się w walkę ze zjawiskiem fake news. Dlatego udostępniamy oprogramowanie na zasadach otwartej licencji. Umożliwienie wykorzystania, kopiowania, rozwoju i dalszego rozpowszechniania tego narzędzia w tym trudnym czasie to element troski o zdrowie i bezpieczeństwo społeczne – tłumaczy Wojciech Surmacz, prezes zarządu PAP.

W ciągu miesiąca od uruchomienia aplikacji #FakeHunter, spośród zgłoszonych przez internautów treści do sprawdzenia, ujawnionych zostało 75 fałszywych informacji na temat pandemii. - Problem rozprzestrzeniania się nieprawdziwych informacji ma charakter globalny. Na świecie powstają rozmaite inicjatywy integrujące międzynarodowe środowiska innowacyjne w celu poszukiwania rozwiązań do walki ze skalą tego zjawiska. W zorganizowanym niedawno europejskim hackathonie EUvsVirus 2020 w kategorii „Fake news” wygrał zespół (w jego składzie którego był Polak), który stworzył koncepcję platformy do fact checkingu. To pokazuje jak duże jest zapotrzebowanie na wprowadzanie narzędzi, które pozwalają zmierzyć się z zalewem fałszywych wiadomości w Internecie – wyjaśnia Justyna Orłowska, pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. GovTech.

Oprogramowanie do fact checkingu na zasadach otwartej licencji MIT dostępne jest pod adresem https://github.com/govtech-polska

Z działaniem narzędzia można się zapoznać (a także pobrać wtyczkę służącą zgłaszaniu wątpliwych informacji) na stronie https://fakehunter.pap.pl/

Partnerami projektu #FakeHunter są Demagog, DO OK, Objectivity, Amazon Web Services.

Przykładowe teksty o demaskowaniu celowej dezinformacji:
Katastrofa w Czarnobylu, skażenie i eksperyment Leona [FILM]
Wałbrzych: Biały bus porywa dzieci? U nas też klub z marihuaną?
Wałbrzych: zgwałcona przy torach, czyli znów psują nam opinię...

Oszuści a koronawirus:
Policja: zarobili na koronawirusie 70 000 zł. Teraz idą siedzieć (FILM)
Policja: uwaga, fałszywa informacja o szczepieniach na koronawirusa!
POLICJA: UWAGA: BEZCZELNE OSZUSTWO ZWIĄZANE Z KORONAWIRUSEM
WAŁBRZYCH: POLICJA PRZESTRZEGA PRZED FAKE NEWS

oprac. Elżbieta Węgrzyn
fot. ilustracyjne JK / Elżbieta Węgrzyn