Szczawienko: jaką jeszcze tajemnicę kryją ruiny Porcelany Książ? (FILM)

Mieszkańcy Szczawienka do dziś pamiętają rok 1973, kiedy na uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod nową fabrykę przyjechał Piotr Jaroszewicz i z tej okazji dokonano spędu pracowników ze wszystkich okolicznych zakładów. Początkowo nowy zakład nazwano „Krzysztof II”. Miała to być największa i najnowocześniejsza fabryka porcelany w Europie.



Produkcja w tym zakładzie była zautomatyzowana, jedno urządzenie produkowało 8000 talerzy podczas jednej zmiany. A takich maszyn było sześć i wytwarzały 10 000 ton porcelany rocznie. Ale tylko w latach 1985-1995. Wszystko załamało się przez Chiny i Wietnam, gdy pojawił się bardzo tani import stamtąd. Krótkie życie Fabryki Porcelany "Książ" opisaliśmy szczegółowo: 

Porcelana "Książ" odcinki 1, 2, 3 i 4
WAŁBRZYCH PORCELANA KSIĄŻ: HISTORIA OSTATECZNEGO KOŃCA (FOTO)
PORCELANA KSIĄŻ: JAKIE BYŁY PRZYCZYNY UPADKU? (ARCHIWALNE ZDJĘCIA)
WAŁBRZYCH: JAK GIGANT CHYLIŁ SIĘ KU UPADKOWI (ARCHIWALNE ZDJĘCIA)
WAŁBRZYCH: KSIĄŻ ZNACZY FABRYKA PORCELANY (ARCHIWALNE ZDJĘCIA)

Ostatni z tych artykułów kończy się słowami: Syndyk Stanisław Hetman do końca wierzył, że uda się sprzedać FP Książ w całości i zakład nadal będzie produkować porcelanę. Najpierw liczył na strefę ekonomiczną, ale ta wybrała hale produkcyjne w Świebodzicach. Potem liczył na spółkę-córkę Invest Parku (IPD) ale ta wolała budować nowe hale w innych miejscach niż kupować stare. Liczył też na gminę, bo taka fabryka to miejsca pracy, podatki, prestiż miasta. Ale miasto chciało rozmawiać tylko o wiadukcie na ul. Uczniowskiej, który stał na gruncie fabryki i było ryzyko, że nowy właściciel zakładu zamknie przejazd ulicą. Liczył także na polityków. Wszystko na nic. „Wałbrzych nie chce Książa, niech więc idzie w obce ręce, może na zmarnowanie” – powiedział na początku 2008 roku syndyk. A słowa wypowiedziane wówczas przez redaktora Bogdana Skibę okazały się prorocze: „Czy (...) za kilka lat przy Uczniowskiej będzie to, co pozostało w Walimiu czy Głuszycy po gigantach produkcji tkanin? I znowu wszyscy będziemy mądrzy po szkodzie?”.



I tak się stało. Po ogromnych zakładach pozostał pusty plac i trochę ruin, teren próbowano sprzedać: Szczawienko: czy byli chętni na dawny budynek Porcelany Książ? Ostatni raz o fabryce stało się głośno w ogólnopolskich mediach, gdy w lutym 2013 roku podczas prac rozbiórkowych zginęły tam w wypadku 2 osoby. Po zakładach pozostało 20 hektarów pustej przestrzeni użytkowanej jedynie przez strażaków podczas ćwiczeń. Aż na przełomie stycznia i lutego 2023 okazało się, że to miejsce ma swoją tajemnicę, o której zapewne wiedzieli nieliczni. Po doniesieniach regionalisty Michała Jabłońskiego 5 lutego pod ziemię zszedł także Rafał Romanik, eksplorator i autor videoblogu "Wyprawy Leona" - pokazując zapomniany magazyn z setkami fabrycznie nowych talerzy. Oddajmy mu głos.




- Nie wiem, czy Porcelana Książ, która już od dawna nie istnieje... zostały tylko ruiny - była równie ceniona, ale znam miejsce, gdzie leżą od lat i niszczeją setki talerzy różnego rodzaju, filiżanek, itp. na paletach również fabrycznie zafoliowane! - pisał Michał Jabłoński pod koniec stycznia. To prawdziwe katakumby historii wałbrzyskiej porcelany.

Ostatnio o wałbrzyskiej porcelanie znowu jest głośno. O likwidacji zakładu Porcelana "Krzysztof" pisaliśmy: Wałbrzych: co dalej z pracownikami Porcelany Krzysztof?, Wałbrzych: pożegnanie z białym złotem z Porcelany Krzysztof (FOTO), a wcześniej: Wałbrzych: Porcelana Krzysztof - czy to koniec blisko 200 lat jej historii? O próbach zachowania jej spuścizny: Wałbrzych: jak miasto chce ocalić dorobek Porcelany 'Krzysztof'? (FOTO). Wcześniej duże ilości przedwojennej porcelany odnaleziono w poniemieckim depozycie: Wałbrzych: co było w metalowych skrzyniach i co jeszcze znaleziono? (DUŻO ZDJĘĆ), Wałbrzych Stary Zdrój: tak wyglądają 'skarby' z piwnicy (DUŻO ZDJĘĆ), Stary Zdrój: kolejny depozyt odkryty w jednej z kamienic (FOTO). 



Historia wałbrzyskiej porcelany na naszym portalu:
Wałbrzych: dawna porcelana jak Bursztynowa Komnata (FOTO)
W jak elita. Elita Śląskiej Porcelany. Hermann Ohme – 140.
WAŁBRZYCH, REGION: JAK FABRYKANT PORCELANY WYGRYZŁ KONKURENCJĘ?
PORCELANA KSIĄŻ - JEJ WZLOT TRWAŁ DWA LATA
WAŁBRZYCH: O NASZYM MIEŚCIE W KSIĄŻCE O POLSKIEJ PORCELANIE
RUINY WAŁBRZYSKICH FABRYK PORCELANY I WYSTAWA W KRAKOWIE
WAŁBRZYCH: NA UL. UCZNIOWSKIEJ ZATRZĘSŁA SIĘ ZIEMIA (FOTO)

Porcelana "Wałbrzych":
PORCELANA WAŁBRZYCH - CO POZOSTAŁO PO WYBURZENIU?
WYBURZANIE BYŁEJ FABRYKI PORCELANY WAŁBRZYCH (ZDJĘCIA)
PORCELANA WAŁBRZYCH - JEDNO MORZE GRUZÓW (FOTO)
WAŁBRZYCH: CZTERY POŻARY PORCELANY WAŁBRZYCH
Hotel Sudety i Porcelana Wałbrzych - co dalej z nimi?
RUINY PORCELANY WAŁBRZYCH - DLA MIASTA KŁOPOT I KOSZTY?
Ruiny Porcelany Wałbrzych: Akcja poszukiwawcza zakończona [FOTO]
Groźny wypadek w ruinach fabryki porcelany
Ogień w Porcelanie Wałbrzych

Porcelana "Krzysztof":
PORCELANA "KRZYSZTOF" WAŁBRZYCH - NIESPODZIANKA DLA WIELBICIELI
PORCELANA "KRZYSZTOF": PORANNY POŻAR W ZAKŁADZIE
WAŁBRZYCH: PORCELANA "KRZYSZTOF" W SIECI BIEDRONKA
Wałbrzych: Porcelana Krzysztof polskim ambasadorem w Kopenhadze
Stworzone w Wałbrzychu, prezentowane na London Design Festival 2017

Wałbrzych: dwie premiery, wystawa i zbiórka porcelany



Opr. MS
Foto ilustracyjne archiwalne: Magdalena Sakowska
Film: Wyprawy Leona