Podzamcze: co pluszcze w naszych potokach? (FOTO)

Przypominamy, że pluszcze żyją w wąwozie Czyżynki i w innych wąwozach rzek i potoków w okolicy. Przed nami:

ABC pluszczy

Buda dla pluszcza. Krzysztof Żarkowski był kilkanaście lat temu inicjatorem akcji wieszania ich w korycie Bystrzycy i innych rzek. Sam powiesił ponad 140. O akcji pisaliśmy więcej: OKIEM FOTOGRAFA PRZYRODY: POZNAJCIE PINGWINA NASZYCH RZEK (FOTO).

Chruścik. Ulubiona potrawa pluszcza – larwa w twardym pancerzu jest jak orzech ziemny, najpierw trzeba ją odkopać, potem rozłupać łuskę. To pierwsze robi się nożnie, jeśli ma się takie nogi jak pluszcz (lepiej by było nie wpuszczać go na dywan), a to drugie dziobnie, za pomocą wystającego z wody kamienia.

Dymorfizm płciowy. Rzecz u pluszczy nieobecna. Nawet, gdy są razem, niełatwo rozróżnić, które jest samcem, które samicą.

Fotograf pod siatką maskującą. Dla pluszcza żaden problem. - Nie zwracały na mnie najmniejszej uwagi. Kilka razy wręcz chodziły mi po nogach. Podchodziły poza granicę ostrzenia aparatu i nie mogłem im zrobić zdjęcia – zwierza się Krzysztof Żarkowski.

Gniazdo. Pluszcze zmieniają się na jajach co dwie godziny. Pod koniec dyżuru partnera wysiadującego drugi siedzi już niedaleko i czeka. A tu podrośnięte młode.



Herb. - Szkoda, że żadna z naszych okolicznych gmin nie wykorzystała takiego pięknego symbolu, jakim jest pluszcz, a żyje właściwie w każdej. W Szwajcarii rok 2018 był rokiem pluszcza. Jest też ptakiem narodowym Norwegii – mówi przyrodnik.

Inżynier hydrotechnik. Pluszcz zasługuje na jego miano. Woda spływa tuż przy jego gnieździe i broni go, a ono zawsze jest suche – wniosek, że potrafi dobrze obserwować bieg rzeki czy potoku i wie, które miejsca są najbezpieczniejsze. Do tego mech, z którego składa się gniazdo, nie jest suchy, lecz zielony. Dodatkowo do obrony gniazda ptaszek potrafi zaprząc również grawitację – ryzykownego sojusznika, bo na wszystkich działa przecież tak samo. Jego gniazdo, do którego wlot jest od spodu, może splądrować tylko sójka, bo robi obok drugą dziurę. Tak się stało w wąwozie Czyżynki.



Jak wygląda pluszcz, który zobaczył, czy usłyszał coś ciekawego? Tak wygląda.



Kaskada wodna. Coś, co pluszcz uwielbia i robi tam rzecz nie do powtórzenia dla innych ptaków – wlatuje pod wodę, a jak znajdzie tam pustą przestrzeń z powietrzem, zakłada gniazdo. - Tak zrobiły pluszcze z Sokołowska – mówi Krzysztof Żarkowski.

Liście bukowe. Suche oczywiście. Samice pluszczy z naszego regionu wykładają nimi gniazda. Kiedy to robią, wiadomo, że za kilka dni będzie pierwsze jajko.

Młyny nadwodne. Pluszcz uwielbia takie miejsca, niestety ku jego żalowi znikają – jak w Rybnicy Małej.



Nurkowanie. Sport, który nie sprawia pluszczowi żadnego problemu. Zimą potrafi wskoczyć do rzeki jednym przeręblem, a po długiej chwili wyskoczyć innym, dwadzieścia metrów niżej. Gdyby była taka dyscyplina sportowa, jak bieganie po dnie rzeki, też by wygrywał. Ale już tylko z innymi pluszczami...



Obrączki. Pisaliśmy, że pluszcze lepiej pływają niż latają. Jednak obrączkowanie pozwoliło ustalić, że bez problemu przelatują z Czech nad szczytami Gór Kamiennych do Jedliny-Zdroju, więc pewnie i inne podobne trasy im niestraszne.

Prezent. Coś dobrego do jedzenia, co pluszcz wręcza pluszczowej przed przystąpieniem do obowiązków małżeńskich. Warte zapamiętania... nawet jeśli to tylko chruścik.

Rozmiar. Pluszcz latem jest wysoki i chudy, zimą mały i gruby. Dzięki temu nie marznie, a efekt tworzą pióra.



Skała. Super sprawa. Nic więcej nie trzeba, tylko woda jest ważniejsza.

Trop. Pluszcz na śniegu zostawia gwiazdki schodzące pionowo w dół do wody i z powrotem.

Wałbrzyskie pluszcze... lubią Pełcznicę. - Pluszcz lubi krystalicznie czyste wody, ale raz jechałem przez Poniatów i zauważyłem na Pełcznicy dużą grupę kaczek, a kiedy wysiadłem, żeby im się przyjrzeć, okazało się, że jest tam i pluszcz. Pomyślałem – czym on się tam żywi? Związkami żelaza? Woda była mętna i wyglądała niesympatycznie – mówił Krzysztof Żarkowski.

Zima. Wtedy pluszcz wygląda najbardziej malowniczo na tle lodowych dzieł sztuki powstających na rzece – i na lodzie, a także na śniegu najłatwiej go obserwować.

Zaproszenie. Krzysztof Żarkowski zachęca do indywidualnego zapisywania się na spacery z nim, bo życie ptaków najlepiej poznaje się w małych grupach. A w zapasie ma o wiele więcej ciekawych historii o ptakach, niż te przytoczone powyżej. W kwietniu będzie można poobserwować podróżniczki na przykład. Kontakt przez profil społecznościowy Krzysztof Żarkowski Love Birds lub pod numerem telefonu 506-091-652.

Czytaj też:
PODZAMCZE: JACY GROŹNI DRAPIEŻCY ŻYJĄ TU I ZIMUJĄ (FOTO)
PODZAMCZE - O PTAKACH OSIEDLA I ICH BARWNYM ŚWIECIE (FOTO)
WAŁBRZYCH: NASZ BOCIAN CZARNY ODNALAZŁ SIĘ W IZRAELU (FOTO)
Cały cykl: OKIEM FOTOGRAFA PRZYRODY

Tekst i foto: Magdalena Sakowska
Zdjęcia ptaków: Krzysztof Żarkowski