18.02.2020 02:47

Jak będzie wyglądał pomnik upamiętniający Rajmunda Niwińskiego?

GALERIA

Dobiegł końca II etap konkursu na pomnik upamiętniający postać wybitnego boguszowianina - patrioty i najsilniejszego Polaka. Artystka Anna Larina-Dzimira stworzyła emocjonalne studium, czym ujęła komisję konkursową, ma też nadzieję, że realizacja jej projektu przypadnie do gustu mieszkańcom Boguszowa. Zobaczcie zdjęcia makiety, przypominamy historię pomysłu.

Jest pomysł, a po nim konkurs

Propozycja stworzenia takiego lokalnego miejsca pamięci zrodziła się podczas spotkań przedstawicieli Ratusza z mieszkańcami. Sławomir Juszczak – pasjonat historii Boguszowa-Gorc zaproponował upamiętnienie Rajmunda Niwińskiego i tak zaczęto się zastanawiać, jak najlepiej zachować pamięć o wybitnej jednostce i innych, którzy stanowili sól tej ziemi.
Rajmund Niwiński, Porucznik Armii Krajowej, po wojnie odznaczony za walkę z niemieckim okupantem orderem Virtuti Militari kl. V, Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem znany był w mieście i regionie jaki najsilniejszy człowiek w Polsce. Występował przez 20 lat przed szerszą publicznością, drąc arkusze blachy, skręcając na palcach gwoździe czy robiąc na karku podkowy z żelaznych sztab. Ta druga część jego życia "zawodowego" wynikała z potrzeby wykarmienia rodziny. Innej pracy byłemu żołnierzowi AK nie proponowano.

4 października 2019 w MBP-CK w Boguszowie odbyła się projekcja filmu o Niwińskim, a dzieci zmarłego w 1995 roku bohatera użyczyły pamiątek po ojcu do stworzenia okolicznościowej wystawy, którą następnie prezentowano w Gorcach. To podczas boguszowskiego wernisażu zastępca burmistrza Sebasian Drapała oraz Grzegorz Łuczko występujący wz. sekretarza miasta zapowiedzieli przygotowanie konkursu, w którym wyłoniony będzie twórca projektu pomnika.
W listopadzie konkurs rozpisano, a w skład komisji konkursowej weszli Rajmund Niwiński – syn Rajmunda Niwińskiego, córka zmarłego Joanna Niwińska - plastyczka, Anna Nelke – lokalna artystka, a także lokalni pasjonaci historii regionu Marcin Mielcarek i Sławomir Juszczak - pomysłodawca trwałego śladu po życiu i działalności zmarłego boguszowskiego patrioty.

Białoruska artystka podjęła wyzwanie

Zgodnie z regulaminem, autorskie rozwiązania projektowe zaproponowane w pracach konkursowych ma wzbogacić przestrzeń o działo artystyczne o oryginalnym charakterze, niepowtarzalnym i atrakcyjnym wizualnie, a sam powstały pomnik powinien być wykonany w materiale trwałym. Do konkursu zgłosiła się artysta grafik - Anna Larina – Dzimira. Złożyła ona zgodnie z regulaminem, dwa projekty pracy konkursowej. Obydwie w odbiorze komisji wyjątkowe. Komisja konkursowa przystała na te autorskie wizje. Ponieważ formalności musiało stać się zadość, ostateczna decyzja została ustalona na wspólnym spotkaniu. Wybór padł na projekt nr II.
Makieta złożona w drugim etapie jest wierną kopią tego, co wzbogaci plac przy stadionie sportowym, położonym przy ul. Kusocińskiego w Boguszowie – Gorcach, o niezwykły kawałek historii Boguszowa.

Kontrowersje wzbudził zaproponowany projekt zawierający odniesienie do Polski Walczącej, a w mniejszym stopniu odnoszący się do sportowej działalności Niwińskiego. Członkowie komisji konkursowej w uzasadnieniu wyjaśniają swoją decyzję powołując się na regulamin tej artystycznej rywalizacji. - To sam autor decyduje, jaka będzie ostateczna forma i wizja projektu, bez z góry narzuconej koncepcji. [...] Regulamin naświetla uczestnikom konkursu, że osoba która będzie upamiętniona pomnikiem, oprócz tego że była sportowcem-siłaczem, była też żołnierzem, czyli ten fakt z życia sportowca jest bardzo ważny i powinien być zawarty w projekcie pomnika. Wszystko to zostało zawarte w zatwierdzonym projekcie, a mianowicie symbol Armii Krajowej, czyli tzw. "Kotwica", wykonany będzie ze stalowych prętów, nawiązuje do żelaznych sztab, jakie sportowiec wyginał podczas swoich pokazów (na co zwróciła uwagę przewodnicząca komisji Joanna Niwińska, plastyczka, a prywatnie córka siłacza). Oczywiście najważniejsze informacje o sportowcu będą uwidocznione na postumencie - wyjaśnia członek komisji Sławomir Juszczak zaznaczając jednocześnie, że nadesłane prace plastyczki spełniają warunki formalne i sam projekt jest zgodny z regulaminem.

Artystka o projekcie pomnika

Swoją inspirację i drogę twórczą przebytą od pomysłu do projektu wyjaśniła też artystka Anna Larina-Dzimira: Projekt pomnika poświęconego Rajmundowi Paprzycy Niwińskiemu był dla mnie interesującym wyzwaniem, a wygrana w konkursie jest dla mnie ogromnym zaszczytem. Podczas przygotowań starałam się, jak najlepiej poznać historię bohatera. Opowieść o jego życiu jest moim zdaniem prawdziwym przykładem Patriotyzmu i Honoru pisanych wielkimi literami. Życie Pana Rajmunda, to historia człowieka, który walczył czynnie jako żołnierz AK z faszyzmem, a potem nie dał złamać się systemowi komunistycznemu. Patrząc z perspektywy współczesnego człowieka - są to dzieje wielkiego patrioty, który w najtrudniejszych dla ojczyzny czasach, zachował godność, honor choć cena za przekonania była w jego wypadku bardzo wysoka. Zasłużył w pełni na miano „Żelaznego Człowieka”, silnego nie tylko ciałem ale i Duchem. Wyjątkowy sportowiec, wielki człowiek, patriota, oficer AK, bohater i wspaniały ojciec dla swojej rodziny. Giął stal i kruszył kamień, i sam nie ugiął się pod naporem życiowych okoliczności w których przyszło mu żyć – bohater, któremu trzeba oddać hołd, którego trzeba i warto pamiętać.

Autorka projektu pomnika Rajmunda Niwińskiego artysta grafik - Anna Larina – Dzimira

Komisja konkursowa przystając na jeden z projektów nadesłanych przez graficzkę wyraziła też uznanie dla jej dorobku. - Pochodząca z Białorusi to wybitna artystka, której prace znajdują się w galeriach i zbiorach prywatnych na całym świecie, a więc to idealna osoba do zaprojektowania pomnika upamiętniającego tak zasłużonego mieszkańca Boguszowa-Gorc, jakim bez wątpienia był Rajmund Niwiński - konkludują członkowie komisji konkursowej.

Dossier artystki plastyka:
Absolwentka Mińskiej Akademii Sztuk Pięknych – dyplom na kierunku Grafika, w latach 2000-2003 ukończyła Studia Podyplomowe na Wrocławskiej Akademii Sztuk pięknych – Wydział Architektury i Wzornictwa Przemysłowego Wnętrz – specjalizacja kierunkowa Grafika Artystyczna. Członkini Polskiego oraz Białoruskiego Związku Artystów Plastyków.

Autorka ilustracji książek i czasopism, uczestniczyła m.in. w projektach graficznych dla UNICEF i ONZ. Była stypendystką Ministerstwa Kultury Białorusi i Niemieckiej Fundacji Mercator. Jej prace graficzne wyróżnione zostały przez Ministerstwo Kultury Litwy, Związek Artystów Plastyków Białorusi.
Na koncie Anny Lariny – Dzimiry jest prawie 80 wystaw:
krajowych m.in.: w Pracowni Profesora Basaja /Wrocław/, Plener im. Gielniaka /Sokołowsko/, „Noc kościołów” /Wrocław/;
zagranicznych, m.in.: w Galerii ”Kaire de Szine” /Litwa/, Biennale „Varna” /Bułgaria/, Współczesna grafika „Odbitek” /Budapeszt, Węgry/;
- indywidualnych, m.in. w Muzeum ASP we Wrocławiu, Galeria „Berghaus ” Krzyżowa, Galeria „M” Wrocław, Kolegium Europy Wschodniej Wrocław, Galeria „ Vysehrad ” Praga, Galeria Fotografii „Malarstwo” Świdnica, Muzeum Papierowych Modeli „Grafika” Police nad Metuji;
- oraz zbiorowych, w nich „3 Ramy” na ASP Wrocław, Pracownia prof. Basaja Wrocław, „Krasnoludki wrocławskie” Wrocław , Biennale malarstwa, grafiki i rzeźby Mińsk - Białoruś, „Młody imiona” Moskwa - Rosja, Kolegium Europy Wschodniej Wrocław.

Prace Anny Lariny - Dzimiry znajdują się w ekspozycji Muzeum Sztuki Nowoczesnej Białorusi, Muzeum Narodowego Białorusi w Mińsku oraz w galeriach i zbiorach prywatnych: Polski, Litwy, Rosji, Czech, Bułgarii, Niemiec, Austrii, Holandii, Belgii, Izraela, Francji, Hiszpanii, Włochy, Danii, USA.

Juror w graficznych biennale: Międzynarodowe Biennale Exlibrisu i Małej Formy Graficznej im. Henryka Grajka /Polska/, organizator wystaw: Wystawa Fotografii Galeria „Impart” we Wrocławiu, Wystawa Ikon w EOSI w Sokołowsku, Wystawa grafiki, fotografii w EOSI w Sokołowsku, organizator międzynarodowych spotkań na rzecz dialogu kulturowego.
Swoje umiejętności Anna Larina – Dzimira od wielu lat wykorzystuje w projektowaniu wnętrz oraz konserwacji dzieł sztuki, współpracując z polskimi konserwatorami zabytków. Poza działalnością artystyczną jest wykładowcą malarstwa, grafiki, i nauczycielem przedmiotów artystycznych w szkole średniej.

fot. Archiwalne

Jak udało nam się ustalić, prace dotyczące wdrożenia projektu w życie mają się zacząć wiosną, na cel przebudowy pomnika przy boguszowskim stadionie zabezpieczono środki w budżecie na 2020 rok. Docelowo odnowiony postument pomnika będzie miejscem na którym będzie można w przyszłości montować tabliczki upamiętniające inne osobowości Boguszowa-Gorc, jednostki które wyróżniały się w działalności sportowej lub na innym polu, a pamięć o nich nie powinna wygasnąć.

O idei powstania pomnika i upamiętnienia lokalnych sportowców pisaliśmy m.in.:
Masz pomysł na pomnik sportowców, w tym Rajmunda Niwińskiego?
Rajmund Niwiński - wielka osobowość Boguszowa doceniona [ZDJĘCIA]
Boguszów-Gorce: Co trapi mieszkańców Gorc? [ZDJĘCIA]

oprac. ELW
wizualizacje UM Boguszów-Gorce