Droga ekspresowa S3: jakie problemy pojawiły się w tunelu? (FOTO)

Historia geologiczna wciąż żywa...

Trwa budowa drogi ekspresowej S3 na odcinku Bolków - Kamienna Góra, gdzie powstaje najdłuższy drążony w skale tunel dwunawowy w Polsce. Budowa prowadzona jest na obszarze o bardzo skomplikowanej budowie geologicznej, składającym się z kilkunastu różnych jednostek strukturalnych. Stąd niedawne odkrycia i związane z nimi konsekwencje.

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad przypomina, że drążenie tunelu TS-26 odbywa się z dwóch stron:

- od portalu północnego obie nawy tunelu TS-26 prowadzono dotąd w łupkach krystalicznych, tzw. metamorfiku Gór Kaczawskich. Były to różnorodne łupki - początkowo grafitowe, później serycytowe i kwarcytowe. Skały te powstały w okresie ordowiku (około 480-440 mln lat temu) w wyniku metamorfozy starszych osadów płytkomorskich.

- od portalu południowego wyrobiska tunelu drążone są w skałach osadowych tzw. niecki śródsudeckiej, gdzie dominują zlepieńce, a ponadto występują również pokłady piaskowców, mułowców oraz łupków ilastych i węglistych. Ta część serii osadowej powstała w okresie karbonu dolnego (około 350-340 mln lat temu).



Jako wałbrzyszanie jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że jadąc na północ od naszego miasta w pewnym momencie będziemy musieli ostro zjechać na dół, a krajobraz zmieni się z zalesionych pagórków na pokrytą polami równinę. Może nie każdy wie, że odpowiada za to tak zwany sudecki uskok brzeżny, którego granica przebiega między północnym Wałbrzychem a Świebodzicami - ciągnie się on na długości około 300 km i stanowi pamiątkę po czasach, kiedy potężne ruchy tektoniczne spowodowały, że blok sudecki wypiętrzył się powyżej bloku przedsudeckiego. Wyraźnie widoczna uskoku część ciągnie się od okolic Bolesławca do okolic Złotego Stoku. Jednak, jak to bywa w przypadku pęknięć, poza główną linią tego uskoku są też mniejsze uskoki "boczne".


Tunel właśnie wszedł w uskok

Na początku listopada wykonawca prowadząc prace drążeniowe w nawie północno-wschodniej dotarł do strefy kontaktowej pomiędzy skałami metamorfiku kaczawskiego i niecki śródsudeckiej. Jak informuje GDDKiA: ma ona charakter zaledwie 2-3-metrowej szerokości strefy poślizgu tektonicznego (uskoku), wypełnionej ilastą, ciemną „mączką uskokową”. Strefa ta zapada się na południe pod kątem około 70 stopni. Można ją określić jako zaskakująco wąską, jak na granicę uskokową pomiędzy dwiema największymi jednostkami strukturalnymi Sudetów.

W strefie przykontaktowej występują łupki krystaliczne, które są pocięte uskokami o różnej orientacji i rozmiarach. Największe z nich stanowią granice większych bloków tektonicznych, wyraźnie przemieszczonych względem siebie.

Niektóre z uskoków to powierzchnie lub dość wąskie strefy poślizgu mas skalnych, inne mają większą szerokość (rzędu 20 centymetrów) i wypełnione są skałą o charakterze kakirytu (silnie spękana, strzaskana tektonicznie). Górotwór do około 30 m od strefy kontaktu wykazuje silne spękanie, a skała często jest krucha.



Do tego część górotworu położoną tuż za strefą kontaktową budują skały osadowe niecki śródsudeckiej. Są to gęste przewarstwienia tzw. brekcji osadowych (zbliżonych do zlepieńców, ale składających się z ostrokrawędzistych okruchów skalnych) oraz łupków ilastych i węglistych. Wszystkie te skały są ciemnoszare, a nawet czarne, co świadczy o dużej zawartości węgla.




Co to oznacza?

- Górotwór w przykontaktowej strefie łupków krystalicznych jest raczej suchy. Odmiennie sytuacja wygląda za tą strefą, w obrębie zespołu skał osadowych. Występują tam miejscami duże dopływy wód. Jest to konsekwencja przebijania robotami górniczymi (wykonywanie tunelu, wiercenia) warstw skalnych o różnych parametrach hydrogeologicznych - przepuszczalnych (brekcje osadowe, piaskowce) i słabo przepuszczalnych (łupki ilaste). Woda przesiąkająca od strony strumienia płynącego ponad strefą kontaktową infiltruje stopniowo, zgodnie z układem warstw, ku północy. Gromadzi się ona ponad horyzontami łupkowymi, a ich przebicie powoduje dopływ wód do wyrobiska - informuje GDDKiA.





Podsumowując: woda w tunelu
 
16 listopada 2021 r. wykonawca robót doszedł do strefy kontaktowej również w nawie północno-zachodniej. Jak informuje GDDKiA, przeprowadzona została pełna inwentaryzacja zastanej zmiany warunków. Przy określeniu odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa współpracy górotworu oraz prowadzonych robót, podjęto decyzję o kontynuacji prac na czole przodka.

Dojście do strefy kontaktowej oraz napływ wody powodują jednak spowolnienie tempa drążenia, obecnie wynosi ono od 2 m do 3 m na dobę w jednej nawie. Zachowując wszelkie środki ostrożności związane z realizacją robót górniczych, odstąpiono od drążenia metodą strzałową. Drążenie odbywa się mechanicznie z użyciem koparki tunelowej. - Roboty realizowane są przy pełnym i szczegółowym monitoringu pracy górotworu, umożliwiającym natychmiastowe podejmowanie decyzji w konieczności użycia specjalistycznych zabezpieczeń oraz odpowiednich rozwiązań konstrukcyjnych, czyli typów obudów - informuje inwestor.

Miejmy nadzieję, że listopadowe odkrycia nie wpłyną na kalendarz prac. Tunel jest zaawansowany obecnie w 63%, ma on być gotowy wraz z całym odcinkiem drogi we wrześniu 2023 roku.

A tak jest obecnie w tunelu (film GDDKiA):



Wykonawca, firma PORR S. A., informuje, że 4 grudnia w tunelu odbyły się pierwsze w takich okolicznościach obchody górniczego święta, czyli Barbórki.




Przypominamy, że...

...w ramach inwestycji na odcinku od węzła Bolków do węzła Kamienna Góra Północ zostanie wybudowana dwujezdniowa droga ekspresowa S3 o długości ok. 16,1 km. Każda jezdnia będzie miała po dwa pasy ruchu i pas awaryjny. Powstaną również dwa dwunawowe tunele drogowe - tunel TS-26 o długości ok. 2300 m, pomiędzy miejscowościami Sady Górne, Stare i Nowe Bogaczowice, oraz tunel TS-32 o długości ok. 320 m niedaleko miejscowości Gostków. 

Tunel TS-26 ma być po wybudowaniu najdłuższym pozamiejskim tunelem w Polsce drążonym w skale i zostanie wyposażony we wszystkie istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa systemy. 

Umowna wartość całej budowanej drogi ekspresowej S3 od Bolkowa do Lubawki szacuje się na prawie 2,5 mld zł. Inwestycja współfinansowana jest ze środków Unii Europejskiej z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.


Czytaj też:
EKSPRESOWA S3: KILOMETR TUNELU I KILOMETRY NOWEJ TRASY (FOTO, FILM)
WAŁBRZYCH REGION: EKSPRESOWA S3, PÓŁ TUNELU, CZESI I KRETA (FOTO, FILM)
EKSPRESOWA S3: CO JUŻ ZROBIONO W TUNELACH? (FILMY, FOTO)
DROGA S3: JAK DŁUGIE SĄ JUŻ TUNELE, CO NA BUDOWIE (FOTO, FILMY)
DROGA S3: WYBUCHOWY FRONT ROBÓT W ŚRODKU ZIMY (FOTO, FILMY)
DROGA S3: ZIMA, WIĘC BUDOWLAŃCY ZESZLI POD ZIEMIĘ (FOTO)

EKSPRESOWA S3: TUNEL W STARYCH BOGACZOWICACH JUŻ DRĄŻĄ (FOTO)
DROGA EKSPRESOWA S3: PORTAL TUNELU JUŻ WIDAĆ - I CO JESZCZE? (FOTO)
S3 BOLKÓW - KAMIENNA GÓRA: BUDOWA TUNELI RUSZYŁA (FOTO)
DROGA EKSPRESOWA S3 STAJE SIĘ FAKTEM - PRACE WRESZCIE RUSZYŁY (FOTO)

TRASA S3: NAJDŁUŻSZY TUNEL DROGOWY W POLSCE - JEST DECYZJA (WIZUALIZACJE)

DROGA EKSPRESOWA S3 - JEDŹCIE Z NAMI NAJDŁUŻSZYM TUNELEM! (FILM-WIZUALIZACJA)

W TUNELU S3 ZA GŁOŚNO STRZELAJĄ: BYŁA PETYCJA I CO DALEJ?

Budowie towarzyszą odkrycia:
S3: SZTOLNIA MA CIĄG DALSZY! CO NOWEGO NA BUDOWIE TUNELI (FOTO)
EKSPRESOWA S3 - CO JUŻ WIADOMO O SZTOLNI (ZDJĘCIA, FILMY)

O inwestycji piszemy regularnie - komplet linków tutaj:
S3 BOLKÓW - KAMIENNA GÓRA: ILE PROCENT JUŻ JEST I JAK TO WYGLĄDA? (FOTO)


Opr. MS
Foto i film użyczone: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (foto: K. D. Zagożdżon)