W ostatnich latach ogromną popularnością cieszą się wieże widokowe w regionie wałbrzyskim. Podczas spotkania (24 września 2019) w Bibliotece pod Atlantami regionalista i wałbrzyski przewodnik Jacek Pielich przedstawił katalog tego typu obiektów na terenie Wałbrzycha i powiatu. Znacie je wszystkie?



1. Wieża Anny w Szczawnie-Zdroju

- Wieża powstała w 1818 roku z inicjatywy Augusta Zemplina, założyciela szczawieńskiego uzdrowiska, w 1835 roku zamontowano tam zegar. Położona była niewysoko, w centrum uzdrowiska - tak by nawet kuracjusze z kiepską kondycją mogli oglądać historyczną część miasta z punktu widokowego. Działała z przerwami - wyjaśnia prelegent. Obecnie wieżę można zwiedzać, odbywają się też w niej cykliczne wystawy.

JAK TO HONOROWY WŁAŚCICIEL I INTERNAUCI DEWASTATORKI ZŁAPALI
WIEŻA ANNA JUŻ W RĘKACH PANI ANNY I JEJ MĘŻA [FOTO]
WOŚP 2019: OTO HONOROWY WŁAŚCICIEL WIEŻY ANNY (FOTO)




2. Wieża na Wzgórzu Gedymina - nieistniejąca obecnie

- W 1823 roku na Wzgórzu Gedymina w Szczawnie-Zdroju powstał drewniany pawilon, który rozbudowywano, a w 1838 roku jego atrakcją była camera obscura, potem powstał tu murowany Belweder z wieżą widokową i restauracją - wylicza gość Atlantów prezentując zdjęcia nieistniejącego już budynku. W okolicy Belwederu była też skocznia narciarska. - Po drugiej wojnie światowej powoli obiekt popadał w zapomnienie, zmieniał się w ruinę. Pamiętam, że na wieżę wchodziłem jeszcze w latach 80., wieża runęła w grudniu 1998 roku - wspomina. Resztę jej wyburzano do początku XXI w., dziś można odnaleźć tylko jej ślady.
O dziejach wieży pisaliśmy - CO TO ZA RUINA NA WZGÓRZU GEDYMINA? [FOTO]



3. Wieża na Chełmcu

- Powstała w latach 80. XIX wieku (1887-78) jako sztuczna ruina i prowadziły do niej drogi z Białego Kamienia, Boguszowa-Gorc oraz szlak zielony z Sobięcina. Obiekt był bardzo popularny. Moim marzeniem jest by od strony Szczawna istniało do niej takie fantazyjne podejście jak na początku XX wieku, ale to by się wiązało z dużą wycinką drzew - zaznacza Pielich. Po wojnie w wieży przez 6 lat działało schronisko PTTK, na otwarciu którego był zam Mieczysław Orłowicz, potem, w latach 50. XX w zamontowano tam też zagłuszarkę fal Radia Wolna Europa i ograniczono dostęp do obiektu. Dopiero po odwilży przywrócono mu znaczenie turystyczne. Następnie dostęp do wieży był ograniczony z uwagi na działania administratora - Europejskiego Centrum Radiokomunikacji Amatorskiej. Obecnie przejęła go gmina i jest szansa na całościowe zagospodarowanie szczytu i samej wieży.   
O Chełmcu i jego wieży pisaliśmy:
CHEŁMIEC: CO DALEJ Z WIEŻA I ZAGOSPODAROWANIEM SZCZYTU? [FOTO]
SZCZAWNO-ZDRÓJ: SPÓR O SZCZYT GÓRY CHEŁMIEC WYGRYWA GMINA
WAŁBRZYCH - CHEŁMIEC: POPOŁUDNIE Z WIELKĄ GÓRĄ (FOTO)
HALO, TU STRAŻ? PŁONIE GÓRA CHEŁMIEC
CHEŁMIEC - SIEDZIBA WIEDŹMY TOBMETZEN (FOTO)
JEST U NAS DROGA KRZYŻOWA TRUDU GÓRNICZEGO (FOTO)
TAJEMNICZY BŁYSK NAD GÓRĄ CHEŁMIEC (FOTO)
BOGUSZÓW-GORCE: MNISZEK - NA TEJ GÓRZE NIC NIE JEST OCZYWISTE (FOTO)
TAK WIDAĆ WAŁBRZYCH I CHEŁMIEC Z... ANIELSKIEJ GÓRY (FOTO)



4. Wieża na Trójgarbie - była i obecna

Pierwsze przekazy o budynku na Trójgarbie dotyczą leśniczówki, która miała stać na szczycie już w latach 40. XIX wieku. - W 1882 roku powstała tam restauracja z  niewysoką wieżą widokową. Po wojnie obiekty daleko od miejsc zaadaptowanych przez osadników niszczały lub były wyburzane jako potencjalne miejsca skrywania się Werwolfu. Tak było i w tym przypadku. Jednak w latach 50. na szczycie stanęła wieża triangulacyjna pamiętana jeszcze z wypraw w 1992-1993 roku - zaznacza Pielich. Podobne wieże triangulacyjne powstały również na Waligórze, Borowej i Lesistej Wielkiej. Stanowiły namiastkę wież widokowych, ale wspinali się na nie jedynie śmiałkowie.
Nowa wieża na Trójgarbie została oddana 29 grudnia 2018 roku, ma 27,5 metra i liczy 5 tarasów. - To turystyczny hit tego roku, podobnie jak wieża na Borowej roku poprzedniego - dodaje prelegent.
Więcej o wieży na Trójgarbie:
WIEŻA NA TRÓJGARBIE: TEN WIDOK WBIJA W PODŁOGĘ [FOTO]
WIEŻA NA TRÓJGARBIE OBLĘŻONA TURYSTAMI TRZESZCZY
WIEŻA NA TRÓJGARBIE - NADESZŁA DŁUGO OCZEKIWANA CHWILA
WIEŻA NA TRÓJGARBIE - PRZEDSTAWIAMY SZCZEGÓŁY INWESTYCJI (FOTO)
WIEŻA NA TRÓJGARBIE: ZAPRASZAMY NA OTWARCIE - BĘDĄ ATRAKCJE! (FOTO)
TAK WYGLĄDA WIEŻA BUDOWANA NA TRÓJGARBIE! (FOTO)
WIEŻA TRÓJGARB: CO DZIEJE SIĘ Z INWESTYCJĄ? KIEDY OTWARCIE? (FOTO)
WIEŻA NA TRÓJGARBIE CZĘŚCIOWO JUŻ JEST! (FOTO)
KWIATOWA WIEŻA NA TRÓJGARBIE - WSZYSTKO SIĘ ZACZYNA
BĘDZIE WIEŻA NA TRÓJGARBIE!


5. Kopisko - nieistniejąca wieża na Wzgórzu Bismarcka

Zlokalizowany w Boguszowie-Gorcach punkt widokowy dziś już bez wieży. - Wieża - pomnik została oddana 2 września 1902 roku jako punkt widokowy, ale przede wszystkim miejsce, gdzie płonął wieczny ogień ku czci Bismarcka. Obiekt wysadzono w powietrze 22 lipca 1947 roku - opowiada gość Atlantów. Obiekt liczył 11 metrów i wiodły do niego schodki.  



6. Szyb Witold

- Dawna wieża wyciągowa czynnej do 1993 roku kopalni spełnia dziś funkcje wieży widokowej. Bardzo dobrym pomysłem było by w ten sposób ją wykorzystywać. Podejście sprawia niektórym trudności, bo wąsko... ale warto - zaznacza przewodnik. Oficjalne otwarcie Centrum Kulturalno-Kongresowego po remoncie odbyło się 21 czerwca 2014 roku, na wieżę można wejść nieodpłatnie w godzinach działania biblioteki i CKK.
więcej o wieży:
SZYB WITOLD: MNIEJSZY BRAT STAREJ KOPALNI I JEGO WIEŻA [FOTO]




7. Mniszek - nieistniejąca wieża

- 16 lipca 1901 roku otwarto restaurację Ungerbaude na szczycie góry Mniszek nieopodal Gorc. Gospoda prowadzona przez Roberta Ungera miała m.in. kręgielnię a także 19-metrową wieżę widokową. Było to popularne miejsce z atrakcjami, jednak już w latach 20. XX wieku z uwagi na szkody górnicze obiekt trzeba było wyburzyć - opowiada Pielich. W późniejszych latach przejęła go kopalnia, a szczytu pilnował stróż, możliwe też że wieża widokowa działała dłużej. Obecnie po budynku pozostały nieliczne ślady.
Piszemy o nich:
BOGUSZÓW-GORCE: MNISZEK - NA TEJ GÓRZE NIC NIE JEST OCZYWISTE [FOTO]



8. Dzikowiec

- Wieża na Dzikowcu Wielkim powstała w 2013 roku, a została otwarta 30 kwietnia 2014 roku. Nie stoi na samym szczycie - wylicza prelegent. Wstęp na nią jest nieodpłatny, od wiosny do jesieni można się do jej podnóża dostać w weekendy wyciągiem kanapowym. Wieżę wykonano z zaimpregnowanego modrzewia, jej podstawa na kształt kwadratu o wymiarach 8x8 m, jej całkowita wysokość wynosi 20 m, a platforma widokowa znajduje się na wysokości 16 metrów. Wieża pełni funkcje turystyczne i służy też do monitoringu pożarowego najbliższych okolic.
Szczegółowo pisaliśmy o obiekcie:
DZIKOWIEC ZACHĘCA PANORAMĄ Z WIEŻY WIDOKOWEJ [FOTO]
DZIKOWIEC - WYJĄTKOWE JESIENNE WIDOKI [FOTO]



9. Mieroszów - Parkowa Góra

Bardzo podobna konstrukcja do wieży na Dzikowcu. - Oddana do użytku w czerwcu 2015 roku jest wysoka na 16 metrów i można do niej dojść dosłownie w kilka minut od Rynku w Mieroszowie - opowiada regionalista.  Można z niej podziwiać nie tylko okolicę, ale również Karkonosze po polskiej i czeskiej stronie.
Więcej o wieży:
MIEROSZÓW - TA WIEŻA NA RAZIE NAJMŁODSZA Z CZYNNYCH (FOTO)


10. Stożek Wielki - nieistniejąca platforma

Góra nieopodal Unisławia Śląskiego była popularna w XIX wieku, jednak platforma na niej powstała dopiero w wieku XIX. - Wysoka na 6 metrów powstała około 2007 roku i zachowała się do 2016 roku, kiedy na obiekt zakazano wstępu - wspomina gość spotkania.
Więcej o platformie:
PLATFORMA NA STOŻKU WIELKIM. CZY JEST JAKAŚ NADZIEJA: [FOTO]


11. Borowa

Najwyższy szczyt Gór Czarnych i Wałbrzyskich doczekał się wieży z prawdziwego zdarzenia stosunkowo niedawno. Wcześniej stała tam wieża triangulacyjna. - Wyjątkowa konstrukcja stalowo - drewnianej wieży widokowej na Borowej w kształcie klepsydry stała się hitem sezonu 2018 roku. Od otwarcia 14 grudnia 2017 roku można z niej podziwiać piękne widoki Karkonoszy - opowiada pan Jacek. Niestety drzewa rosnące wokół "gonią" wieżę i bez cięć korekcyjnych widoki mogą się skończyć... w najbliższej dekadzie.
Wieża widokowa to konstrukcja stalowa, skręcana, tworząca kształt hiperboloidy jednopowłokowej o przekroju szesnastokątna, w formie 32 słupów ustawionych pod kątem 68º względem podstawy. Prowadzi na nią 90 schodów przykręconych do stalowego trzonu. Na fundamenty zużyto 50 metrów sześciennych betonu, a na konstrukcję 30 ton stali. Poziom posadowienia wieży - 853,30 m. n. p. m. Wysokość wieży z podstawą - 16,5 metra, poziom podestu widokowego - 15,3 metra.

Czytaj też:
WIEŻA NA BOROWEJ JUŻ OTWARTA - MOŻNA WCHODZIĆ (FOTO)
WAŁBRZYCH: WIEŻA BOROWA: WIDOK, DOBRE WIEŚCI I MNIEJ DOBRE (FOTO)
BOROWA I JEJ OTOCZENIE SIĘ ZMIENI. POWSTANIE NIE TYLKO WIEŻA
STAMTĄD WAŁBRZYCH WIDAĆ CHYBA NAJŁADNIEJ (ZDJĘCIA)
BOROWA - TAK WYGLĄDA NOWA WIEŻA [FOTO]



12. Barbarka - dziś obiekt nieistniejący

- Schronisko na Barbarce istniało od 1894 roku. Góra słynęła z wspaniałej panoramy. Z jej wierzchołka widać było na Kotlinę Wałbrzyską, Góry Wałbrzyskie, Kamienne, po Karkonosze i ogromny kolejowy Dworzec Główny a także krajobraz przemysłowy Wałbrzycha. 18 maja 1882 roku na szczycie Barbarki stanął "Kamień Moltkego" (to właśnie feldmarszałek dostrzegł piękno tego zakątka) upamiętniający jego wizytę. Z jego inicjatywy przy pomocy Wałbrzyskiego Towarzystwa Górskiego w 1894 stanęło na szczycie góry schronisko-restauracja z platformą widokową o nazwie Kolbebaude... zawierało wiele atrakcji, w tym zwierzyniec (cyt. portal Polska.org). - W latach 1905 - 25 istniały tu również platformy widokowe. Po wojnie obiekt został zniszczony - zaznacza prelegent. Widok z Barbarki zachwalany był niegdyś w przewodnikach, dziś góra ta zarosła i turystycznie praktycznie nie istnieje.
Polecamy
BARBARKA I JEJ TRZY SEKRETY [FOTO]


13. Ptasia Kopa - obiekt nie istnieje

Na Ptasiej Kopie funkcjonowało schronisko podobne do tego z Barbarki, był tam tez pawilon muzyczny i wieża widokowa. - Schronisko spłonęło w 1938 roku, wieża stała również później, po wojnie i stanowiła punkt obserwacyjny. Na górze, do lat 90. XX wieku była również wieża triangulacyjna - wylicza Pielich. Na górze istniało też schronisko młodzieżowe. dziś - podobnie jaj Barbarka - góra ta turystycznie niewiele znaczy, jednak w przeciwieństwie do Barbarki świadomość i pamięć o Ptasiej Kopie i tych obiektach jest zakorzeniona na tyle, że budowa na niej wieży była nawet jednym z projektów budżetu partycypacyjnego Wałbrzycha.



14. Stara Kopalnia - wieża ekologiczna

- 25-metrowa wieża wystawiona pomiędzy odrestaurowanymi budynkami Starej Kopalni jest jedyną wieżą w regionie zaopatrzona w windę. Dostępna dla zwiedzających kompleks w pakiecie, ale nie osobno - opowiada doświadczony przewodnik. Z wieży widać najbliższą okolicę. Wieża została wybudowana w roku 2014 w miejscu wyburzonej chłodni kominowej. Na platformę widokową można też wejść schodami „owinięte” wokół szybu windowego znajdującego się w osi pionowej budowli. Wieża jest obłożona półprzezroczystym, podświetlanym nocą szkłem.
Polecamy:
STARA KOPALNIA - TAK WYGLĄDA ŚRÓDMIEŚCIE Z WIEŻY (FOTO)



15. Zamek Książ
- Wieża zamkowa stanowiła punkt obserwacyjny po rozbudowie zamku i przebudowie kopuły. Turyści mogli wejść na wieżę w latach 2008 - 2009, jest niedostępna dla zwiedzających od pożaru 10 grudnia 2014 roku ze względów bezpieczeństwa - wyjaśnia przewodnik. Raczej udostępnienie tego punktu na potrzeby masowej turystyki jest mało prawdopodobne. 
Zobacz też:
ZAMEK KSIĄŻ - TAK WYGLĄDA ŚWIAT Z WIEŻY (ZDJĘCIA)




16. Zamek Grodno
Wieża zamkowa początkowo obserwacyjna służy dziś również za punkt widokowy. Kto wdrapie się przez cały zamek do góry będzie sowicie nagrodzony...
Polecamy:
ZAMEK GRODNO - 700 LAT HISTORII I TAJEMNIC
Głuszycki kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski ukończony w 1809 roku po remoncie wieży i odnowieniu elewacji w 2017 roku wygląda imponująco. Oficjalne otwarcie kościelnej wieży dla ruchu turystycznego odbyło się 19 sierpnia 2018. Taras widokowy znajduje się na wysokości 21 metrów, czyli około 7. piętra. Ponad nim jest jeszcze hełm wieży i zwieńczająca go iglica, ale tam turyści nie mają wstępu. Wejście na górę udostępniane jest z wnętrza świątyni, do góry prowadzi szeroka klatka schodowa, a następnie węższe, ale stabilne schody.
Więcej o wieży:
WIEŻA WIDOKOWA NA KOŚCIELE W GŁUSZYCY ZAPRASZA [FOTO]
GŁUSZYCA: WIEŻA BĘDZIE PUNKTEM WIDOKOWYM. CO Z NIEJ ZOBACZYSZ?
KAPSUŁA CZASU NA KOŚCIELNEJ WIEŻY ZAMONTOWANA [ZDJĘCIA]
ZABYTKOWA WIEŻA W REGIONIE DO REMONTU





Widoki podziwiać można też z
- Parkowej Góry
- Szybu Teresa
- Domu Zdrojowego w Szczawnie-Zdroju, o tym punkcie pisaliśmy - DOM ZDROJOWY, CZYLI GRAND HOTEL Z WIDOKIEM NA UZDROWISKO [ZDJĘCIA]

Dodamy też, że pasjonaci zabiegają też o możliwość wykonania zdjęć okolicy z:
- Kościoła Zbawiciela,
- wieży II LO,
- Kolegiaty Aniołów Stróżów - WIEŻA KOLEGIATY WKRACZA W NOWE ŻYCIE, Wałbrzych: takie Śródmieście zobaczymy z wyremontowanej wieży (FOTO)
Stamtąd będzie widok na pół Wałbrzycha
- wieża kościoła protestanckiego w Boguszowie - Boguszów-Gorce: Nowa wieża widokowa w regionie? Jest pomysł
- a nawet dachu ZUS w Wałbrzychu. 




Potencjalne i prawdopodobne miejsca, gdzie mogą stanąć kolejne wieże widokowe to:

Lesista Wielka - Wałbrzych region: góra, która gwiżdże, buczy i paruje (FOTO, FILM)
Waligóra - Spacerem wokół Waligóry
Gomólnik Mały - Gomólnik Mały: z dzikiej góry bez szlaków świetny widok! (FOTO)
Mniszek - Boguszów-Gorce: Mniszek - na tej górze nic nie jest oczywiste (FOTO)
Ptasia Kopa.

Podczas spotkania poruszono też temat możliwości instalowania na wzgórzach nowych platform widokowych.


Elżbieta Węgrzyn
fot. Magdalena Sakowska i Elżbieta Węgrzyn, JK