Fundacja Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska powstała w 2007 roku we Wrocławiu, a założył ją Piotr Gerber. To ta organizacja prowadzi działania w celu zachowania i dokumentowania najważniejszych obiektów przemysłowych na Śląsku.

Nie będziemy was zanudzać historią reform społecznych i transformacji w Polsce pod koniec XX wieku. Napisano i powiedziano o tym wiele. Wspomnijmy tylko, że huty, kopalnie, czy zakłady włókiennicze, które przez lata były powodem do dumy pracujących w nich robotników wraz z nadejściem reform zaczęły upadać. I choć dziedzictwo przemysłowe uznawane jest za ważne świadectwo rozwoju społecznego, a także gospodarczego, nadal jest źle chronione, często niszczone przez inwestorów poszukujących nowych terenów. Teraz najważniejsze, tu wkracza wspomniana fundacja, której najważniejszym zadaniem jest ochrona charakterystycznych dla konkretnej części Śląska obiektów techniki. Ochrona ta odbywa się np. poprzez przekształcenie fabryki w muzeum. Co niezwykle istotne, fundacja dba dziś o największą sieć muzeów techniki w Polsce.

Oczywiście poza działalnością muzealną inicjuje i włącza się w akcje ratowania i ochrony zabytków techniki. Efektem tych prac są zachowane i udostępnione miejsca świadczące o historii rozwoju Śląska oraz zwiększona świadomość historyczna mieszkańców regionu.

Obecnie w ramach fundacji działają trzy absolutnie fascynujące miejsca: Muzeum Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śl., Muzeum Hutnictwa Cynku Walcownia w Katowicach oraz Młyn Hilberta w Dzierżoniowie. W przygotowaniu są Muzeum Porcelany Śląskiej w Tułowicach koło Opola, Muzeum Technik Rolniczych w Piotrowicach Świdnickich, a także Muzeum Kolejnictwa w Dzierżoniowie. Nie pozostaje nam nic innego jak zaprosić was w podróż po dolnośląskich „miejscówkach”.



Muzeum Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej zlokalizowane jest na terenie najstarszego węzła kolejowego na Dolnym Śląsku. Zajmuje teren ponad 2,5 ha otwartej przestrzeni. Na 3 km torów zgromadzono 150 zabytkowych pojazdów kolejowych – lokomotyw, wagonów i wozów specjalistycznych. Wszystkie są świadectwem techniki kolejowej XIX i XX wieku. To „żywe” muzeum wykorzystujące sprawne pojazdy i urządzenia. W każdy weekend organizowane są przejazdy zabytkowym taborem kolejowym. Tu zobaczycie m.in. unikatowe drezyny kolejowe Warszawa M20, najstarszą czynną lokomotywę spalinową Deutz czy polskie lokomotywy 409Da-1 czy 410D-51. Ponadto na terenie muzeum działa gastronomia w wagonie WARS oraz noclegi w wagonach sypialnych oraz Willi Fischer.

W Dzierżoniowie natomiast Fundacja Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska ma swój oddział i tworzy przyszłe Muzeum Młynarstwa w Młynie Hilberta, zbudowanym przez Carla Sigismunda Hilberta i Gottlieba Hilberta w 1868 roku. Był to wówczas najnowocześniejszy i największy obiekt tego typu na Śląsku. Swoje produkty wysyłał m.in. do Prus Wschodnich, Saksonii i Hamburga. Rodzina Hilbert pochodziła z Bielawy, gdzie już w 1837 roku prowadziła parowy młyn zbożowy. Jednak z chwilą uruchomienia linii kolejowej do Dzierżoniowa w 1855 roku firma przeniosła tutaj swoją działalność. Młyn jest otwarty dla odwiedzających. Podczas zwiedzania możecie podziwiać obiekt w pełni kompletny, obrazujący poziom rozwoju techniki młynarskiej z lat 30. XX wieku.



Od kilku lat fundacja prowadzi prace przy adaptacji zabytkowego zespołu dworu i folwarku na potrzeby Muzeum Technik Rolniczych na Śląsku w Piotrowicach Świdnickich. W remontowanych obiektach powstaje „Żywy Folwark” – muzeum, w którym prezentowana będzie nie tylko historia rozwoju rolnictwa, ale także przedstawione zostanie także życie w gospodarstwach rolnych XIX i początku XX wieku. Budynki na terenie folwarku są sukcesywnie remontowane, powoli odzyskują swoje pierwotne funkcje. Już teraz można wynająć zrewitalizowaną część spichlerza oraz stodoły na cele komercyjne, a otwarcie samego muzeum zaplanowano na 2024 rok.




Red
Fot. użyczone (Fundacja Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska)

FOTO:

Muzeum Kolejnictwa na Śląsku to chyba najbardziej znane miejsce w Jaworzynie Śląskiej



Tu powstaje „Żywy Folwark”. W muzeum zobaczycie nie tylko historię rozwoju rolnictwa, ale też to jak wyglądało życie w gospodarstwach rolnych na przełomie XIX i XX wieku



Artykuł ukazał się na łamach tygodnika "WieszCo" - pełny numer tygodnika do pobrania w formacie PDF na stronie www.wieszco.pl