Szczawno-Zdrój: Zakład Przyrodoleczniczy przed pożarem [FOTO]

Szczawieński Zakład Przyrodoleczniczy we współczesnej formie oddano do użytku, zgodnie z napisem na frontonie w dokładnie w MDCCCCXXXIX, czyli w 1939 roku, jednak miejsce to znacznie wcześniej było użyteczne dla uzdrowiska i jego kuracjuszy. Źródło wód mineralnych "Młynarz" zostało odkryte w 1790 roku w pobliżu dawnego młyna wodnego, a od 1802 roku było ono stosowane w lecznictwie. Według legendy źródło to zwróciło uwagę dzięki... krowom młynarza. Były dorodne i dawały dużo mleka, a powodzenie w ich hodowli przypisywano wodzie ze źródła przy młynie, z którego zwierzęta korzystały.



Na terenie zniszczonego 5 marca 2018 Zakładu Przyrodoleczniczego znajdowało się 5 wypływów tej wody mineralnej o zróżnicowanym stopniu mineralizacji. Woda ta jest stosowana przy leczeniu chorób układu pokarmowego. Początkowo, wody ze źródła były wykorzystywane przede wszystkim do płukania gardła. Wkrótce zaczęto ją również butelkować i wysyłać w różne zakątki regionu i poza niego.




W pierwszych latach XIX wieku pierwsze ujęcie wody "Młynarz" zyskało drewniane zadaszenie początkowo okryte jedynie "dachem z liści", a wodę czerpano bezpośrednio ze źródła. W 1829 roku zyskało ono nowe ujęcie z dogodnym dojściem oraz stałe zadaszenie. W 1839 roku zbudowano pijalnię wód w formie altany, jej pomysłodawcą był dr Kirschner, lekarz zdrojowy. Kąpiele lecznicze w uzdrowisku stosowane były od XVIII wieku, pierwsze wiadomości o łazienkach używanych na cele lecznicze w Szczawnie-Zdroju pojawiły się w 1819 roku.



W 1901 roku oddano do użytku nowy gmach łazienek leczniczych zwanych "Łazienkami Luizy", powstały one na swoim pierwowzorze, rozebranych "Łazienkach Łąkowych".  Obiekt zlokalizowano na terenie po dawnym młynie. 44 łazienki zakładu kąpielowego oraz sauna, hydroterapia, prysznice, miejsca do inhalacji, naświetlań i okładów borowinowych, a także sale gimnastyczne zlokalizowane były w gmachu ceglanym z symetrycznym układem pomieszczeń.



W latach 30. XX wieku napływ kuracjuszy był tak duży, że "Łazienki Luizy" przestały uzdrowisku wystarczać. Uzdrowisko przejął rząd pruski, a nowa dyrekcja przystąpiła w 1938 roku do gruntownej przebudowy i rozbudowy zastanych obiektów uzdrowiskowych. W 1939 roku oddano do użytku nowy Zakład Przyrodoleczniczy, w nim zgrupowano urządzenia dotąd rozsiane po całym uzdrowisku. Przebudowany zakład posiada piękny wystrój, przypominający starożytną świątynię grecką. Wyposażony jest w nowoczesne urządzenia do wykonywania zabiegów balneologicznych. Pod budynkiem do dziś znajduje się ujęcie wody leczniczej "Młynarz". Na parterze obiektu mieściła się mała pijalnia tej wody. Na jednej ze ścian wbudowane są dwa kamienie młyńskie przypominające, że kiedyś stał tam młyn wodny.



Na ścianie frontowej widnieje tablica pamiątkowa, na której umieszczono nazwiska osób zasłużonych dla kultury i nauki polskiej, a leczących się w Szczawnie Zdroju w XIX wieku (patrz galeria zdjęć). Układ architektoniczny dawnego obiektu "Łazienek Luizy" nie zmienił się znacząco, wykonano jednak nową bryłę budynku. Dobudowano od strony południowe skrzydło i wydłużono budynek zwiększając kubaturę gmachu. Po jego oddaniu do użytku sezon turystyczno - kuracyjny w Szczawnie zwiększył się do całego roku.  



Powierzchnia Zakładu Przyrodoleczniczego strawiona przez ogień w ciągu nocy i poranka z 4 na 5 marca 2018 czterokrotnie przewyższa powierzchnię dachu spalonego w zamku Książ.

Zobacz też:
Szczawno-Zdrój: Zakład Przyrodoleczniczy spalony w pożarze [FOTO]
Szczawno-Zdrój: Gigantyczne straty [FOTO CAŁEGO OBIEKTU]

O planach gruntownej przebudowy obiektu pisaliśmy tutaj:
SZCZAWNO-ZDRÓJ - BĘDZIE BASEN I DUŻE ZMIANY (WIZUALIZACJE)
NOWA KRIOKOMORA CZEKA NA CHĘTNYCH (FOTO)

oprac. Elżbieta Węgrzyn
zdjęcia archiwalne z 2016 roku - Elżbieta Węgrzyn
Źródło: Jan Pisarski, Szczawno-Zdrój - dzieje i stan współczesny.