Chcą opisać Wielki Wałbrzych - kronika miasta prosi o pomoc

Dzięki nim Wałbrzych istnieje w nauce

"Nowa Kronika Wałbrzyska" jest rocznikiem naukowym, ukazującym się od 2013 r. z inicjatywy Fundacji Museion, której prezesem jest Elżbieta Kwiatkowska- Wyrwisz. Od naszego powstania kibicowaliśmy jej kolejnym edycjom (linki pod tekstem).

"Nowa Kronika Wałbrzyska" jest kontynuatorką wydawanej w latach 1979 - 1998 "Kroniki Wałbrzyskiej". Ponieważ zaprzestano jej wydawania, w Wałbrzychu nie było możliwości pielęgnowania pamięci o historii, kulturze, społeczeństwie i wielu innych dziedzinach związanych z regionem wałbrzyskim, a naukowcy badający ten region byli skazani na publikowanie swoich tekstów w innych czasopismach na Dolnym Śląsku (głównie we Wrocławiu) i poza nim (m.in. w Opolu czy nawet w Warszawie). Co gorsze, sami mieszkańcy nie mieli możliwości zapoznawania się z historią swojego własnego regionu, która jest przecież tak bogata. Stąd w 2012 roku podjęto z inicjatywy Elżbiety Kwiatkowskiej-Wyrwisz starania o reaktywację czasopisma, w którym możliwe będzie pielęgnowanie pamięci o tradycji i historii ziemi wałbrzyskiej.

Należy także wymienić nazwisko Sylwii Bielawskiej, wieloletniej redaktor naczelnej "Nowej Kroniki Wałbrzyskiej", a obecnie wiceprezydent Wałbrzycha. Obie panie włożyły społecznie wiele wysiłku w dotychczasowe powodzenie przedsięwzięcia.




Nie Wałbrzych upadły, a Wałbrzych prawdziwy

Do dziś ukazało się aż 7 tomów "Nowej Kroniki Wałbrzyskiej". Odbyło się to we współpracy z Urzędem Miejskim w Wałbrzychu, który każdorazowo finansował wydanie poszczególnych tomów. Egzemplarze w wersji papierowej zostały przekazane w większości do bibliotek (m.in. do Biblioteki pod Atlantami na wałbrzyskim Rynku), natomiast w wersji cyfrowej można je wszystkie odnaleźć pod następującym linkiem:

http://jbc.jelenia-gora.pl/dlibra/metadatasearch?action=AdvancedSearchAction&type=-3&val1=Subject:%22Nowa+Kronika+Wa%C5%82brzyska+%5C(czasopismo+%5C%3B+2013%5C-+%5C)%22

- W skład każdego tomu wchodzą artykuły wybitnych specjalistów z różnych dziedzin, m.in. doktora Tomasza Nochowicza, który w bardzo ciekawy i profesjonalny sposób odkrywa szczegóły związane z historią poszczególnych postaci bądź zabytków architektury związanych z regionem wałbrzyskim, ukazując je na szerszym tle wydarzeń, które były z nimi powiązane, profesora Romualda Łuczyńskiego, doktora Jerzego Kosmatego, Kazimierza Niemierki (znanego z pracy na temat historii wałbrzyskiego sportu), profesora Stanisława Czai, doktor habilitowanej Agnieszki Becli, doktor Moniki Bisek-Grąz, profesor Bogny Ludwig i wielu innych osób. Ich lista jest bardzo długa, nie sposób ich wymienić wszystkich, ale na pewno warto zapoznać się z treścią każdego z siedmiu tomów. Ich ciężka praca przyczyniła się do odkrycia wielu nieznanych wydarzeń, faktów i procesów. Tą drogą następuje zmiana wizerunku Wałbrzycha i całego regionu, na którym ciąży odium upadłego górnictwa i biedaszybów, z którymi to głównie kojarzony jest w Polsce Wałbrzych - podkreśla Piotr Retecki, redaktor naczelny 8. tomu Nowej Kroniki Wałbrzyskiej i jeden z autorów.



O czym się dowiemy tym razem?

Jak dodaje nowy redaktor tego ważnego historycznie przedsięwzięcia, "Nowa Kronika Wałbrzyska" jest żywym dowodem na to, że Wałbrzych to bardzo dynamiczny ośrodek miejski, który od II połowy XIX wieku bardzo szybko się rozwinął, a w ślad za nim rozwinęły się także sąsiednie miejscowości: Sobięcin, Biały Kamień, Piaskowa Góra, Boguszów, Kuźnice Świdnickie, Szczawno-Zdrój, Podgórze, Szczawienko, zmieniając region z rolniczego w wybitnie uprzemysłowiony, który w 1945 r. znalazł się w granicach Polski. Historia sprzed II połowy XIX wieku także potrafi bardzo pozytywnie zaskoczyć.

- "Nowa Kronika Wałbrzyska" jest miejscem aktywności lokalnej elity intelektualnej, a także środkiem przekazu informacji na temat historii, społeczeństwa i tradycji regionu. Trudno mi sobie wyobrazić budowę wizerunku samego Wałbrzycha i ościennych gmin bez tego czasopisma. W 8. tomie zamierzamy opublikować m.in. tekst mojego autorstwa o pierwszej próbie utworzenia tzw. "wielkiego Wałbrzycha", czyli włączenia do Wałbrzycha uprzemysłowionych gmin z regionu wałbrzyskiego w latach 1926 - 1934, który wówczas zakończył się włączeniem do Wałbrzycha Podgórza i Górnego Wałbrzycha w 1934 r., a projekt w jego pierwotnym zarysie został sfinalizowany w 1951 r. To pokazuje, że Wałbrzych w jego obecnych granicach jest wspólnym, polsko-niemieckim dziełem, którego korzenie sięgają czasów przed I wojną światową. 8. tom z całą pewnością przyczyni się do dalszego pogłębienia znajomości historii i dziejów współczesnych regionu - wylicza redaktor.

W planach jest także publikacja życiorysu zmarłego w 2020 r. doktora inżyniera Jerzego Kosmatego autorstwa Kazimierza Niemierki, artykułów profesora Stanisława Czai oraz profesor Agnieszki Becli o współczesnej problematyce biedaszybów, a także walorach uzdrowiska w Sokołowsku, doktor Moniki Bronowickiej o warunkach mieszkaniowych w Wałbrzychu po I wojnie światowej, profesora Romualda Łuczyńskiego o ofercie lokali rozrywkowych w Wałbrzychu w 1913 roku oraz doktora Tomasza Nochowicza na temat tzw. domu doktora w nieistniejącym już uzdrowisku Stary-Zdrój - autor "zaprezentuje w ciekawy i profesjonalny sposób informacje powiązane z historią tego upadłego uzdrowiska".




W tym roku to wałbrzyszanie będą wydawcą kroniki

Do tej pory wydawnictwo było dofinansowywane przez miasto. Ale mamy kryzys wywołany pandemią, samorządy oszczędzają na wszystkim i w tym roku zespół redakcyjny kroniki zdecydował się na zmianę formuły finansowania "Nowej Kroniki Wałbrzyskiej" na zbiórkę publiczną drogą internetową. Na portalu zrzutka.pl została zarejestrowana zbiórka, którą można odnaleźć pod tym linkiem:

https://zrzutka.pl/hz2thj

bądź wpisując w przeglądarkę nazwę samej zbiórki "Wydanie 8. tomu "Nowej Kroniki Wałbrzyskiej". Na portalu społecznościowym został zarejestrowany profil o nazwie Nowa Kronika Wałbrzyska, który aktualnie pełni funkcję nieoficjalnej strony internetowej rocznika, i na którym sukcesywnie są dodawane informacje na jego temat. Pojawiło się tam także wydarzenie o nazwie "Zbiórka na wydanie 8. tomu "Nowej Kroniki Wałbrzyskiej", które ma służyć rozpropagowaniu informacji na temat rozpoczętej zbiórki.

- W ramach wydarzenia na Facebooku chcemy m. in. licytować różne przedmioty i także tą drogą pozyskiwać środki na sfinansowanie wydawnictwa. Udało się nam dotrzeć do części mieszkańców regionu i zebrać ponad 2500 zł. Wsparli nas także dawni mieszkańcy regionu, którzy obecnie mieszkają poza jego granicami, a także poza granicami Polski, oraz ich znajomi, w tym cudzoziemcy. Na wydanie 8. tomu potrzebnych jest minimum 14 tys. zł, nasz cel określiliśmy na 20 tys. zł, żeby możliwe było wynagrodzenie fachowej pracy autorów i zachęcenie kolejnych osób posiadających odpowiednie kwalifikacje do współpracy przy kolejnych tomach. Wierzymy w siłę społeczeństwa obywatelskiego. Decydując się na zbiórkę publiczną powierzyliśmy losy wydania tego tomu w ręce samych mieszkańców regionu, ufając, że nas nie zawiodą. Zdajemy sobie sprawę, że aktualna sytuacja ekonomiczna związana z pandemią nie nastraja do hojności, prosimy o niewielkie wpłaty rzędu 10 - 20 zł - zwraca się z apelem do mieszkańców redaktor Kroniki.


Wystarczyłoby po złotówce!

W regionie mieszka tak wiele osób, że gdyby każda z nich przekazała na ten cel po złotówce, fundacja miałaby środki na wydanie przynajmniej pięciu kolejnych tomów. Jak deklaruje Piotr Retecki, każda osoba, która wesprze projekt, bez względu na wysokość wsparcia, zostanie wymieniona z imienia i nazwiska w 8. tomie "Nowej Kroniki Wałbrzyskiej" jako sponsor. Jeżeli ktoś nie życzy sobie podawania danych personalnych, przy dokonywaniu wpłaty proszony jest o ich niepodawanie. W przypadku osób nieposługujących się biegle komputerami i Internetem, przelewów można dokonywać bezpośrednio na numer konta: 58 1750 1312 6883 9258 6037 3821.

- Zainspirowani sukcesem wielu innych organizacji czy osób prywatnych, które drogą zbiórki w Internecie sfinansowały wiele wartościowych przedsięwzięć kulturalnych, wierzymy, że "Nowa Kronika Wałbrzyska" także może być wydawana tą drogą. Będzie ogromnym sukcesem Fundacji Museion i wszystkich Wałbrzyszan, jeżeli 8. tom ukaże się drogą tak zdefiniowanej współpracy - podsumowuje Piotr Retecki. My też tak uważamy.





Czytaj też:
RARYTAS DLA MIŁOŚNIKÓW WIEDZY O WAŁBRZYCHU (FOTO)
Nowa Kronika Wałbrzyska doczekała się kolejnego tomu
Chcesz poczytać nowy tom Kroniki Wałbrzyskiej? Zajrzyj tutaj!

Zmarła Eufrozyna Piątek, Zasłużona dla Miasta Wałbrzycha
Rarytas dla miłośników wiedzy o Wałbrzychu (ZDJĘCIA)