40 lat odnajdują skarby w ziemi wałbrzyskiej. Zobacz ich wystawę!

Dorobek wart pozazdroszczenia
- Na tej wystawie siedmiu wystawców w siedmiu gablotach prezentuje łącznie 900 - 1000 okazów, tymczasem w naszych zbiorach jest ich 25 - 30 tysięcy - mówi Kazimierz Kozakiewicz, prezes Oddziału Sudeckiego PTPNoZ, oraz jeden wystawców najnowszej ekspozycji. 8 września podczas wernisażu prezentacji „Zauroczeni naturą. 40 lat Oddziału Sudeckiego PTPNoZ 1977 – 2017” w Centrum Ceramiki Unikatowej Starej Kopalni podsumowano cztery dekady działalności Oddziału Sudeckiego, podziękowano jej członkom i sympatykom. Były wspomnienia, refleksje i plany na przyszłość. - 18 lutego minęła 40. rocznica powstania Oddziału Sudeckiego PTPNoZ, choć korzenie Towarzystwa sięgają 1932 roku, to działalność miłośników nauk o ziemi w naszym mieście wiąże się nierozerwalnie z osobą Eufrozyna Sagana wieloletniego pracownika i dyrektora Muzeum w Wałbrzychu, a także wybitnego paleobotanika, odkrywcy i popularyzatora wiedzy. Wałbrzych nie tylko węglem stoi, ale również cennymi zbiorami mineralogicznymi o znaczeniu światowym. Były lata, w których koła pasjonatów z Wałbrzycha i Gorc były znane ze swoich zbiorów nie tylko w regionie i Polsce - dodaje Kozakiewicz wręczając pamiątkowe serduszka z granitu strzegomskiego.

Spotkaniu towarzyszyły chwile podniosłe i wzruszające. - Robię co chcę i co kocham - mówi wzruszony odznaczany Leszek Dudziński - uczeń Eufrozyna Sagana. Z jego gabloty można się m.in. dowiedzieć jakie skarby można znaleźć w Jeziorku Daisy, zobaczyć odciski paproci i skamieniałe głowonogi z Konradowa, a także skamieniałe ślady mieczogona z hałdy "Anna", czy odwłoki pajęczaków z hałdy "Chrobry", a także kamienne odciski i fragmenty dawnych owadów i roślin z hałdy "Wiesław". 


40 lat chodzenia po hałdach
Prezentowane od 8 września do 8 grudnia zbiory to dokumenty, publikacje oraz biogramy członków OS PTPNoZ, ale przede wszystkim zbiory okazów geologicznych lokalnych i zagranicznych, a także ciekawych skamielin z okolic Wałbrzycha. To zaledwie cząstka osiągnięć siedmiu pasjonatów Oddziału Sudeckiego:
Kazimierza Kozakiewicza - minerały z Dolnego Śląska,
Andrzeja Bobrowskiego - minerały z różnych stron świata,
Ryszarda Martowicza - minerały z nieczynnej kopalni niklu w Szklarach k. Ząbkowic Śląskich,
Janusza Luklińskiego - minerały świata,
Józefa Kowałki - minerały Masywu Ślęży,
Leszka Dudzińskiego - skamieniałości z Wałbrzycha i okolic
i Jarosława Kosałki - agaty z Płóczek Górnych k. Lwówka Śląskiego.
Panowie żartują, że ich odkrycia są zwykle wynikiem 40 lat chodzenia po hałdach i kopalniach. - Nie jest to tylko pasja. 90 procent tego co uda się znaleźć to coś dla oka, bo okazy zwykle są piękne. Pozostałe 10 procent to coś dla ducha - wyjaśniają członkowie Oddziału Sudeckiego. 
Każda gablota zachwyca wielbicieli nauk o ziemi i cieszy oczy oglądających ją laików. Wystawa pokazuje, jakie skarby kryją Sudety i ziemia wałbrzyska, upewnia też o wprawnym oku pasjonatów tych perełek.

Wałbrzych był pierwszy
 PTPNoZ o sobie: Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk o Ziemi sięga swymi korzeniami czasów jeszcze przedwojennych i jest w prostej linii kontynuatorem działalności wcześniej powstałych – Towarzystwa Muzeum Ziemi i Polskiego Towarzystwa Miłośników Nauk o Ziemi. To ostatnie, założone w Wałbrzychu i regionie przez Eufrozyna Sagana działało  niezwykle prężnie w latach 1958 – 1972 gromadząc w jednej organizacji profesjonalistów i amatorów, dorosłych i młodzież, ludzi o różnym stopniu wykształcenia i różnych zawodów.
Koła PTMNoZ działające w Wałbrzychu i w Gorcach zostały uznane za najlepiej zorganizowane, najaktywniejsze i najpełniej realizujące założenia statutowe Towarzystwa w skali kraju. W 1972 r. zostały wcielone do Oddziału Dolnośląskiego Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk o Ziemi. Oddział Sudecki po usamodzielnieniu w 1977 r. jest do dzisiaj kontynuatorem tych  tradycji. Wyspecjalizował się w kolekcjonerstwie i zbieractwie minerałów, a w szczytowym momencie liczył 348 członków skupionych w 7 Kołach terenowych. To w Wałbrzychu w 1978 r. odbyła się pierwsza w Polsce giełda minerałów, organizowano tutaj cykliczne wiosenne sejmiki zbieraczy minerałów, w 1981 r. w Wałbrzychu odbywały się ogólnopolskie obchody Tygodnia Nauk o Ziemi.

Eufrozyn Sagan - konferencja i kamienne rondo
Oddział Sudecki cieszy się z gościnności Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia, gdzie powstała ekspozycja stała karbońskich skarbów, a także prezentacje cykliczne, jak ta obecna. Władze placówki zapewniają o gotowości na kolejne wspólne projekty, a nawet ufundowały okolicznościowy jubileuszowy tort. - Nasze działania są kontynuacją popularyzacji wiedzy o skarbach ziemi naszego regionu rozpoczętą przez Eufrozyna Sagana - mówi Marcin Kuleszo, pracownik działu geologicznego Starej Kopalni.
Dział wychodzi naprzeciw kolekcjonerom i pasjonatom, ma pomysły na działalność edukacyjną, a także dba o upamiętnienie mentora wałbrzyskich wielbicieli nauk o ziemi. W ostatnich miesiącach zmarły w 1995 roku Eufrozyn Sagan zyskał tytuł Zasłużonego dla Miasta Wałbrzycha, jego działania stały się przyczynkiem do organizacji marcowej międzynarodowej konferencji pt. „Muzea geologiczne. Kolekcje, ekspozycje, popularyzacja -  w 100 rocznicę urodzin Eufrozyna Sagana”, a jego imię - z inicjatywy działu geologicznego - otrzymało nowe wałbrzyskie rondo.


Czytaj też:
PLAC NA ROZDROŻU ZMIENI NAZWĘ. NAZWĄ BEZIMIENNE RONDA
EUFROZYN SAGAN - WAŁBRZYSKI NAUKOWIEC ŚWIATOWEJ SŁAWY

SKARBY Z EPOKI KARBONU JUŻ MOŻNA OGLĄDAĆ
ZOBACZ WYSTAWĘ SKAMIELIN W STAREJ KOPALNI
WAŁBRZYCH STOLICĄ NAUK GEOLOGICZNYCH NA DWA DNI

Polecamy też:
Harmonogram giełd minerałów 2017: Gratka dla kolekcjonerów

Elżbieta Węgrzyn